Nederland roept op tot bewust stroomverbruik, Spanje zit plots zonder

Op dezelfde dag dat in Nederland een campagne van start ging om bewuster met stroom om te gaan omdat het netwerk overbelast dreigt te raken, bleek in Spanje hoe kwetsbaar een overbelast stroomnet kan zijn. Door een storing viel daar op grote schaal de stroom uit. De kans dat iets vergelijkbaars in Nederland gebeurd is echter klein.

2 min. leestijd

Dinsdag startte het ministerie van Klimaat en Groene Groei de campagne Zet Ook De Knop Om. Deze campagne roept mensen op om tussen 16.00 en 21.00 uur – de drukste uren op het stroomnet – zo min mogelijk stroom te gebruiken. Denk aan het verplaatsen van het opladen van je elektrische auto of het aanzetten van de wasmachine naar een rustiger moment op de dag.

Het stroomnet raakt namelijk op veel plekken aan zijn grenzen, omdat er te veel stroom tegelijk wordt gebruikt en geproduceerd, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Netbeheerders werken aan de uitbreiding van het netwerk, maar tot die tijd verzoekt het ministerie om bewuster om te gaan met stroomverbruik, vooral tijdens de piekuren.

Bij overbelasting van het stroomnet kunnen (kleine) stroomstoringen optreden, gaat duurzame energie verloren en kunnen bedrijven of woningen vertraging ondervinden bij het ontvangen van stroom.

Juiste moment

De timing van de campagne had nauwelijks beter gekund: ongeveer twee uur na de aankondiging viel in Spanje op grote schaal de stroom uit, omdat het netwerk overbelast raakte. Hoewel de oorzaak daar een overschot aan stroom was in plaats van een tekort. 

Spanje exporteerde op dat moment namelijk elektriciteit naar Frankrijk, maar verloor plots de verbinding. Hierdoor ontstond een stroomoverschot dat normaal gesproken wordt opgevangen door zogeheten synchrone generatoren. Die waren echter niet in voldoende mate actief, waardoor het overschot nergens heen kon. De generatoren raakten overbelast, schakelden zichzelf uit en legden zo het hele netwerk plat.

Massale stroomstoring Nederland onwaarschijnlijk

De kans op een massale stroomstoring in Nederland door te veel stroom op het netwerk is klein. “In Spanje zijn maar weinig interconnectoren — kabels die elektriciteitsnetten van verschillende landen met elkaar verbinden,” legt een woordvoerder van netbeheerder TenneT uit. 

“Ze hebben een dun kabeltje met Marokko en een handvol kabels met Frankrijk. Nederland heeft juist een van de meest betrouwbare netwerken ter wereld. Onze kabels zijn met veel meer landen verbonden, en we hebben overal een reservekabel voor het geval er iets misgaat. Als er in Nederland te veel stroom op het netwerk komt, kunnen we dit veel makkelijker afvoeren naar andere landen dan Spanje dat kan.”