Niet te snel, dan breekt het lijntje niet. Dat is de strekking van de brief die minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) in de formele kabinetsreactie aan de Tweede Kamer. Bij de Europese top, die eind deze week in Brussel wordt gehouden, moeten de leiders een besluit nemen over het wel of niet toekennen van de kandidaat-lidmaatschapsstatus van Oekraïne, Moldavië en Georgië.

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de komende Europese top. Oekraïne is een land in oorlog. Alle ogen zijn nu gericht op de beslissingen die men zal nemen over dit land. Wat is de stand van zaken in het kabinet voorafgaand aan het debat in de Tweede Kamer en de Europese top?

Kabinet verwacht eenheid tijdens Europese top

Het kabinet is het met de Europese Commissie eens dat Oekraïne voldoet aan de politieke en economische criteria die nodig zijn om de kandidaat-lid te worden. Het kabinet verwacht ook dat andere EU-lidstaten zich achter het voorstel scharen. “Het kabinet hecht waarde aan een eenduidige Europese reactie op de lidmaatschapsaanvraag van Oekraïne. Dit is ook symbolisch van grote waarde vanwege de Russische agressie en het belang van stabiliteit in de regio.”

Wel benadrukt het kabinet in de brief dat Oekraïne nog veel huiswerk moet maken, voordat verdere stappen voor toetreding tot de Europese Unie genomen kunnen worden. Het kabinet vindt het vooral belangrijk dat de rechtsstaat wordt opgebouwd. Zo stelt het kabinet bijvoorbeeld dat er “geen twijfel mag bestaan over de standaarden waaraan politie en opsporingsapparaat moeten voldoen voordat Oekraïne lid kan worden van de Europese Unie.” Verder bekrachtigt het kabinet de beoordeling van de Europese Commissie dat de strijd tegen corruptie in Oekraïne “een serieuze uitdaging is die voortdurende aandacht behoeft.”

Onderhandelingen nog ver weg

Dat er een groot verschil is tussen kandidaat-lidmaatschap en de werkelijke start van onderhandelingen die leiden tot een toetreding tot de Europese Unie, zei Hoekstra gisteren al voorafgaand aan de Raad Buitenlandse Zaken, de vergadering van alle EU-ministers van Buitenlandse Zaken, in Luxemburg. Oekraïne moet dus eerst zijn huiswerk goed doen “voordat de Raad Buitenlandse Zaken met unanimiteit kan besluiten tot het starten van de daadwerkelijke toetredingsonderhandelingen met Oekraïne” staat in de brief. Unanimiteit houdt daarbij in dat alle leiders van de Europese lidstaten de start van die onderhandelingen bij stemming moeten goedkeuren. In de brief aan de Tweede Kamer herhaalt Hoekstra dat de Europese Commissie denkt pas in december 2022 “met een eerste rapport te komen over de voortgang die Oekraïne boekt op de verwachte voorwaarden.” Oekraïne moet dus op zijn minst nog geduld hebben tot begin volgend jaar, voordat die onderhandelingen kunnen starten.