Een miljoen per jaar: zoveel migranten heeft de EU volgens de Europese Commissie nodig om tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Door het dalende geboortecijfer vergrijst het continent in rap tempo.
Volgens Eurocommissaris Johansson (Binnenlandse Zaken) moeten de lidstaten juist nu afspraken maken om de migratie op een goede manier te laten verlopen. Op dit moment komen er jaarlijks al 3,5 miljoen mensen legaal in Europa aan om te werken. Ter referentie: de teller staat op 300.000 per jaar voor migranten die illegaal binnenkomen.
Ook het demissionaire kabinet onderschrijft het belang van arbeidsmigratie. Donderdag zitten de EU-ministers van Sociale Zaken samen in het Belgische Namen voor een informele bijeenkomst over het onderwerp. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Van Gennip (Werkgelegenheid en Sociale Zaken) hierover dat “EU-arbeidsmigranten een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse en Europese economieën leveren.” Volgens Van Gennip geldt dit ook voor kennismigranten van buiten de EU, “waarvoor Nederland een uitnodigend beleid voert.”
Schimmige uitzendbureaus
Toch benadrukt de minister ook de schaduwzijden van arbeidsmigratie. Denk aan misstanden en uitbuiting, druk op publieke voorzieningen en sociale samenhang en het risico op braindrain: hogeropgeleiden die massaal hun land van herkomst vaarwel zeggen.
“Arbeidsmigranten ontvangen bovendien vaak nog steeds niet de woon- en werkomstandigheden waar zij recht op hebben, wat kan leiden tot een race to the bottom op het vlak van arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden”, aldus Van Gennip. De afgelopen jaren kwamen er schimmige Nederlandse uitzendbureaus in opspraak die migranten aantrokken om in de landbouw te werken, maar ze in erbarmelijke omstandigheden huisvestten en niet correct betaalden.
Bescherming arbeidsmigranten
Het kabinet wil daarom Europese afspraken maken over de bescherming van arbeidsmigranten. Daarnaast wil Van Gennip het op de ministerbijeenkomst ook hebben over Europese afspraken inzake sociale zekerheid. Elk land heeft zijn eigen regels waardoor werknemers soms niet of juist dubbel verzekerd zijn.
De lidstaten onderhandelen al sinds 2016 over die nieuwe afspraken, met weinig succes. Het kabinet wil daarom dat de volgende Europese Commissie – de nieuwe ploeg na de Europese verkiezingen van juni – met een compleet nieuw voorstel komt.
Daarin moet meer aandacht zijn voor het opnieuw aan het werk krijgen van uitgevallen werknemers. Ook moeten mensen die een beroep doen op een uitkering, voortaan duidelijk een band hebben met het land waar ze een uitkering van ontvangen. Hoe die band er precies uit moet zien, laat Van Gennip in het midden. Dat mag de nieuwe Europese Commissie bepalen.
