Bij GroenLinks/PvdA en de PVV kon dit weekend de champagne open. Maar er kunnen geen winnaars zonder verliezers zijn. Verschillende Nederlandse Europarlementariërs die graag verder wilden gaan, raakten niet herkozen. Zo ook Michiel Hoogeveen van JA21.

“Ik baal niet eens zozeer dat we die zetel niet gehaald hebben. De kans was klein”, vertelt Hoogeveen. “Maar ik had niet verwacht dat we zo laag zouden scoren. Dit is wel heel teleurstellend.” JA21 haalde volgens de NOS 0,7 procent van de stemmen. 

Niet aan de zijlijn blijven staan

Toch kijkt Hoogeveen tevreden terug naar zijn tijd in Brussel. De JA21’er, die zich vooral in de financiële onderwerpen vastbeet, wist verschillende Europese wetten waarop hij hoofdonderhandelaar was, tot een goed einde te brengen. Voor een lid van de rechtse ECR-fractie, waarvan de leden doorgaans aan de zijlijn blijven staan, is dat allesbehalve vanzelfsprekend. 

Het geheim om als rechtse Europarlementariër toch inspraak te krijgen? “Gewoon je werk doen. Gewoon bij de vergaderingen komen zitten en laten zien dat je bereid bent om compromissen te sluiten.” Volgens Hoogeveen is het een kwestie van je dossiers kennen, maar ook durven luisteren naar je politieke tegenstanders.

“Zelfs de Groenen waren tevreden”

De sociaaldemocraten (S&D) roepen nu dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen haar steun voor een tweede termijn kan vergeten als ze samenwerkt met de ECR. Hoogeveen heeft in de praktijk echter niet veel van die rode lijn gemerkt. Hij vertelt hoe hij voor verschillende wetten goed kon samenwerken met Europarlementariërs van de S&D. “Zelfs de Groenen waren tevreden met hoe ik het aangepakt heb.”

Het wapenfeit waar hij het trotst op is: de instantoverschrijvingen. Mede dankzij Hoogeveen moeten banken verplicht instantoverschrijvingen aanbieden in de EU. Bedrijven en burgers hoeven hierdoor niet meer op hun geld te wachten. In Nederland zijn instantoverschrijvingen al goed ingeburgerd, maar de Europese Commissie schatte in 2022 nog dat dit voor slechts 11 procent van de geldtransfers in de EU het geval was. 

Ook naar zijn felle oppositie tegen het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank en het aangaan van gemeenschappelijke schulden binnen de EU kijkt hij tevreden terug.

“Hard werk wordt niet beloond”

“Wat wel een bittere nasmaak geeft, is dat het harde werk hier blijkbaar niet loont”, zegt Hoogeveen. Het stoort hem hoe weinig interesse de media en burgers tonen voor het Brusselse werk, met name het rechtse publiek. “Je krijgt bijna de indruk dat ze liever hebben dat je gewoon niets doet en nu en dan een boos filmpje maakt, dan dat je inhoudelijk werk doet. Dat werkt blijkbaar beter om mensen naar de stembus te krijgen.”

Desalniettemin zou hij zijn campagne achteraf gezien niet anders aanpakken. “Ik heb mijn schoenzolen letterlijk en figuurlijk kapotgelopen. Al sinds december waren we bezig met het verkiezingsprogramma, waarvoor we uitgebreid onderzoek hebben gedaan. Maar niemand die het leest.” 

Gezien het enthousiasme uit de eigen partij, vooral van de jongeren, kijkt Hoogeveen echter positief naar de toekomst van JA21. Wel is het nu tijd voor de partij om aan “soul searching” te doen.

PVV, een partij met een grote mond

Het is extra zuur dat de PVV er wel in slaagde om een grote delegatie naar Brussel te sturen, terwijl die partij nauwelijks campagne voerde. “Het is een partij met een grote mond. Ze willen de EU van binnenuit veranderen. Maar ik vraag me af of ze het inhoudelijke werk dat daarvoor nodig is, gaan verrichten.” 

Hoogeveen moet overigens niets weten van de mogelijke samenwerking tussen de ECR en het nog rechtsere ID, waar de PVV waarschijnlijk bij aansluit. ID-zwaargewicht Marine Le Pen deed al meerdere pogingen tot toenadering om een rechtse superfractie te vormen. “Maar ik denk dat ID de ECR daardoor enkel mee in het moeras van het cordon sanitaire zou trekken. Bovendien zullen heel wat ECR-partijen eieren voor hun geld kiezen die niets met ID te maken willen hebben.”

Wat de JA21’er hierna wil gaan doen, weet hij nog niet. “Er is geen back-up-plan. Ik ben nog tot 16 juli Europarlementariër en dan ga ik daar eens rustig over nadenken.”