Over twee weken is het zover en gaan we weer naar de Europese stembus. Als we de laatste peilingen mogen geloven, zal het nog spannend worden. Aan het eind van de campagneperiode zijn er enkele opvallende verschuivingen.
PVV demarreert
Eerder deze maand leek het nog een nek-aan-nekrace te worden tussen de PVV en GroenLinks/PvdA. Beide partijen stonden gepeild op acht zetels. Maar ondertussen lijkt de PVV zich los te maken van het peleton. De PVV staat op negen zetels, terwijl GL/PvdA daalt naar zeven zetels. Dat zijn twee zetels minder dan het aantal zetels dat beide partijen samen hebben in het huidige Europees Parlement. De PVV heeft momenteel geen enkele Europese zetel.
Dat de PVV het zo goed doet, zie je ook terug in de onderwerpen die onder kiezers leven. Immigratie en vluchtelingenproblematiek is nu het meest doorslaggevende thema bij de stemkeuze. 55 procent van de kiezers vinden dit thema het belangrijkst.
Op enige afstand volgt de VVD met vier zetels, exact evenveel als wat de partij vijf jaar geleden binnenhaalde. D66, CDA en Volt staan allemaal op twee zetels.
De veldslag om één zetel
Vooral in de achterhoede wordt het erg spannend. PvdD, BBB, SGP, NSC, SP, CU en FvD zullen allemaal net niet of net wel een zetel halen. PvdD, BBB, SGP, NSC en SP slagen daar volgens deze peiling net wel in. CU en FvD vallen net buiten de boot. JA21, de partij die in 2019 nog drie zetels haalde, peilt ver onder de officieuze kiesdrempel.
Officieel kent Nederland geen kiesdrempel. Maar partijen moeten minstens het totaal aantal stemmen gedeeld door het totaal aantal zetels behalen om één iemand naar Brussel te kunnen sturen. En dat wordt dus voor maar liefst zeven partijen erg spannend.
Opnieuw lage opkomst
De opkomst is traditioneel een pijnpunt bij de Europese verkiezingen. Ook deze keer verwacht Ipsos I&O dat de opkomst in lijn zal liggen met de 42 procent van de vorige Europese verkiezingen. Gebrek aan kennis (34 procent), vertrouwen (26 procent) en interesse (19 procent) zijn de belangrijkste redenen om niet te gaan stemmen. Vooral voor PVV-kiezers, een groep waar de opkomst doorgaans laag ligt, speelt gebrek aan vertrouwen en kennis een grote rol.
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat Nederlanders erg veel moeite hebben met het herkennen van Europese lijsttrekkers. 73 procent kan geen enkele lijsttrekker bij naam noemen. Bas Eickhout (GL/PvdA) scoort het hoogst met 11 procent van de kiezers die hem herkennen.
Heel wat kiezers laten zich dus vooral leiden door de nationale politiek bij hun Europese keuze. 56 procent gaf aan dat hun Europese stem wordt bepaald door wat ze van de partij in de landelijke politieke zien. Dat is meer dan de 52 procent in 2019. Het zijn ook vooral de nationale en niet de Europese standpunten van een partij die doorslaggevend zijn.
