Kiesraad presenteert officiële uitslag Europese verkiezingen

Hoewel de meeste partijen alle stemmen zelf al bij elkaar opgeteld hebben, is het nu officieel. De Kiesraad presenteerde vandaag de uitslag van alle stembureaus in Nederland. Weinig nieuws, maar wel een paar zaken die opvallen.

3 min. leestijd
(Bron foto: iStock)

Alle stemmen zijn eindelijk geteld. De Kiesraad presenteerde woensdag de officiële uitslag. Meer dan 6 miljoen Nederlanders brachten hun stem uit. Ze konden stemmen op 20 partijen en bijna 500 kandidaten. 31 van die kandidaten hebben nu een zetel. De conclusie: weinig nieuws, de partijen hebben de afgelopen weken zelf al zitten tellen en kwamen tot dezelfde conclusie als de Kiesraad.

De favorietjes

Maar voor de duidelijkheid zetten we de opvallendheden toch nog even op een rijtje. GroenLinks/PvdA behaalde in totaal 8 zetels. Kandidaat nummer 10, Catarina Cordeiro Vieira, wist genoeg voorkeurstemmen te behalen en stoot daarmee Ufuk Kahya (plek 8) van zijn zetel. Ook Thijs Reuten heeft zich kort zorgen gemaakt. Hedy D’Ancona kon rekenen op een groot aantal voorkeurstemmen, maar gelukkig voor Reuten ziet zij af van haar zetel. Ze was lijstduwer.

En ook bij de VVD zijn voorkeurstemmen doorslaggevend geweest. Lennart Salemink (plek 4) moet ruimte maken voor Anouk van Brug (plek 9). Al kort na de verkiezingen werd duidelijk dat Salemink niet het Europees Parlement in kon. Van Brug zat nog in een nek-aan-nekrace met Fabienne Hendricks (plek 6) uit Limburg. Van Brug heeft de race volgens de Kiesraad dus gewonnen.

En bij de PVV is er ook iemand die met voorkeurstemmen een zetel in het Europees Parlement hoort te krijgen. Geen verrassing: het is Geert Wilders. Wilders was lijstduwer en krijgt vaak voorkeurstemmen van zijn kiezers, ook als hij niet van plan is daadwerkelijk deel te nemen aan de verkiezing. De nummer 6 van de PVV, Ton Diepeveen, hoeft zich dus geen zorgen te maken. Wilders gaf eerder al aan af te zien van zijn zetel in Brussel.

Er zit groei in

Hoewel de opkomst van de Europese verkiezingen in Nederland nog steeds aanzienlijk lager is dan bij de Tweede Kamerverkiezingen, zit er wel een stijgende lijn in. Met een opkomst van 46,2 procent kwamen dit jaar een stuk meer mensen naar de stembus dan in 2019. Toen was het opkomstpercentage 41,9 procent. In 2014 was het nog lager. Toen ging maar 37,3 procent van de stemgerechtigden naar de stembus.

Los van de lage populariteit sprak de Kiesraad wel haar bewondering uit voor de inzet van vrijwilligers en ambtenaren. Die was net zo groot als bij andere Nederlandse verkiezingen. In totaal zijn zo’n 100.000 mensen betrokken geweest bij de voorbereidingen van de verkiezingsdag, het controleren van stemkaarten op 6 juni zelf en met het tellen van miljoenen Nederlandse stemmen.

Een experimentje

Overigens werd er hier en daar ook geëxperimenteerd tijdens deze verkiezingen. Vijf gemeenten maakten gebruik van kleinere stembiljetten. Die moeten het makkelijker maken voor kiezers: er zijn zo minder lange lijsten en minder grote papieren om knullig op te moeten vouwen. Vooral stemmentellers hebben daar baat bij. Het zou ze uren werk besparen.

De eerste reacties van kiezers zijn positief, laat de Kiesraad weten. Toch zijn er verdere experimenten nodig. Het percentage ongeldige stemmen is een stuk hoger bij de kleine experimentele biljetten (0,74%) dan bij de reguliere stemformulieren (0,18%).