Hoekstra liet tijdens de Europese Beschouwingen in de Eerste Kamer weten verrast te zijn door de eensgezindheid in Europa de afgelopen veertien maanden. Hij liet wel weten dat het af en toe “kantje boord” was. “Wanneer er een lidstaat had gezegd ‘hier doen we niet aan mee’, dan hadden we de sanctiepakketten richting Rusland niet gehad.”

Fundamentele kwetsbaarheid

De afhankelijkheid van die eensgezindheid zit Hoekstra niet lekker. “Het is een fundamentele kwetsbaarheid van de Europese Unie dat één lidstaat een pakket kan blokkeren en dat daardoor de EU niet vooruit kan.” Hoekstra doelt niet alleen op het vetorecht bij sancties, maar ook bij uitspraken die gaan over mensenrechten “en al dat soort type domeinen”.

De minister vindt het van belang om intensief contact te onderhouden met lidstaten, en te kijken hoe er bij een volgende sanctiepakket rekening gehouden kan worden met de terechte zorgen die daar leven. Hoekstra noemt het voorbeeld van gas uit Rusland. “We hebben daar gekeken of we het zo konden doen dat alle lidstaten die stap kunnen meemaken. Tot nu toe gaat dat goed.”

Steun uit Duitsland

Ook in Duitsland is er onvrede over het vetorecht op deze terreinen. De regering van Olaf Scholz heeft de wens opgenomen in het coalitieakkoord. Hoekstra is blij met de Duitse steun, want “in je eentje heb je een hele lange weg te gaan in Europa”.

Het vetorecht ligt wel vaker onder vuur omdat sommige lidstaten wordt verweten het vetorecht te misbruiken voor eigen politiek gewin. Voor het afschaffen van het vetorecht is, ironisch genoeg, eensgezindheid nodig onder de lidstaten.