Het is een chaotische week voor Wopke Hoekstra. Hij is in Straatsburg waar het Europees Parlement bij elkaar komt. Iedere nieuwe Eurocommissaris moet namelijk gegrild worden door het Europees Parlement. Een verhoor van drie uur, waarin Europarlementariërs de kandidaat-Eurocommissaris allerlei vragen stellen en verwijten naar het hoofd slingeren.

Maar wat voor Wopke Hoekstra een soepel verhoor had moeten worden, met een snelle uitslag nog diezelfde avond, is uitgelopen tot een meerdaagse procedure met politieke spelletjes, onduidelijkheden en nog meer huiswerk voor Hoekstra. 

Rommelige procedure

Maandagmiddag vergaderden zogeheten ‘coördinatoren’ van de verschillende politieke fracties achter een grote gesloten deur in het parlementsgebouw. Op de agenda: wat doen we met Hoekstra en Maros Sefcovic? Hoekstra is immers niet de enige persoon die verhoord werd.

Sefcovic is al Eurocommissaris namens Slowakije en neemt een deel van de portefeuille die Timmermans na zijn vertrek achterliet, over. Dat is de ambitieuze Green Deal, een groot wettenpakket dat de EU tegen 2050 klimaatneutraal moet maken. Hoekstra, die ook klimaat in zijn portefeuille krijgt, gaat werken onder de ‘leiding’ van Sefcovic. 

Niet genoeg steun

Beide kandidaten wisten niet direct genoeg steun te krijgen bij de klimaat-Europarlementariërs. Hoekstra (CDA) werkte ooit bij oliemaatschappij Shell en consultancy McKinzey. Geen werkgevers die op het cv van een klimaatcommissaris moeten staan, vinden de Europese sociaaldemocraten (S&D) en de Groenen.  Daarnaast zei hij, toen hij nog minister was, dat het behalen van de stikstofdoelstellingen ‘niet heilig’ was. En dat nam het Europees Parlement hem niet in dank af. 

Sefcovic (S&D) stuit op tegenstand vanwege zijn partij: de socialistische SMER in Slowakije, die onlangs als winnaar uit de verkiezingen kwam. In Brussel wordt met argusogen naar de overwinning gekeken omdat de partij openlijk pro-Poetin is. Europarlementariërs trekken zijn onafhankelijkheid in twijfel en vragen zich af of hij wel tegen zijn eigen land op kan boksen als Slowakije zich ontwikkelt in de richting van Polen en Hongarije, die vaker Europese regels aan hun laars lappen.  

Herexamen

De twee kandidaten moeten dus op herexamen. Urenlang vergaderden de coördinatoren, ook Bas Eickhout (GroenLinks) was hierbij, over de gang van zaken. Ze zijn nog niet overtuigd door Hoekstra en Sefcovic, maar de twee kandidaten nu direct afwijzen, gaat ook een stap te ver, vinden de coördinatoren.

Daarnaast: er komen een aantal belangrijke internationale evenementen aan waarbij een Europese Eurocommissaris voor klimaat hard nodig gaat zijn. Ze kunnen dus niet te lang wachten. 

Zwart-op-wit

Hoekstra en Sefcovic krijgen dus nog een kans. Via schriftelijke vragen moeten ze de Europarlementariërs ervan overtuigen dat ze toch geschikte kandidaten zijn. Zo wil het Europees Parlement van Hoekstra weten voor welke bedrijven hij nu precies gewerkt heeft, toen hij voor consultancy bureau McKinzey werkte. Europarlementariërs vermoeden dat het grote vervuilers zijn. Daarnaast willen ze ook meer zekerheid van Hoekstra.

Het viel Bas Eickhout ook op dat Hoekstra opeens veel groener klonk dan voorheen. Maar juist vanwege die ommezwaai is er wantrouwen bij de Groenen en de sociaaldemocraten. Ze willen zwart-op-wit toezeggingen van Hoekstra hebben. Zo willen ze een concreet plan waarmee Hoekstra meer geld voor klimaat vrij gaat maken en de belofte dat hij alles op alles zal zetten om ervoor te zorgen dat lidstaten subsidies voor fossiele brandstoffen uitfaseren. 

Wat nu?

Voor 7.00 uur deze ochtend moesten Hoekstra en Sefcovic de vragen beantwoord hebben. Om 8:30 uur zouden de coördinatoren weer vergaderen. De vragen zijn goed genoeg beantwoord, is de conclusie. Dat betekent dat het Europees Parlement donderdag gaat stemmen over Hoekstra’s aanstelling als Eurocommissaris. De verwachting is dat dat goed moet komen. Het is een gewoonlijk een formaliteit.