Afgelopen juni was het weer raak: een boot met migranten kapseisde, tussen de 400 en 750 mensen kwamen om het leven. Sinds 2014 overleefden meer dan 27.000 migranten de overtocht over de Middellandse Zee niet, op weg naar een beter leven in de Europese Unie.
“De verschrikkelijke schipbreuk bij Pylos zou een wake-upcall voor de EU moeten zijn. Maar tot op heden blijft elke wezenlijke verandering uit”, vertelt Europarlementariër Tineke Strik (GroenLinks). “De Europese Commissie en EU-landen intensiveren hun handjeklap met autocratische regimes om migrantenboten koste wat kost tegen te houden. En ze durven dat een ‘opsporings- en reddingsaanpak’ te noemen.”
Onafhankelijk onderzoek
Het drama van vorige maand was voor het EU-agentschap voor mensenrechten een reden om in de pen te klimmen. De Europese Unie wordt opgeroepen om snel een onafhankelijk onderzoek naar de ramp te starten. De Griekse kustwacht wist via de Europese grenswacht dat het schip in nood verkeerde, maar zou bewust niet hebben ingegrepen. Dat het nu de Griekse autoriteiten zelf zijn die het ongeluk onderzoeken, stuit critici dan ook tegen de borst. Zeker nu de laatste weken berichten opduiken in de media over vervalste getuigenissen, verduisterd bewijs en onder druk gezette overlevenden.
Ook Europarlementariërs stuurden een brief naar Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson. Daarin opperen ze dat er “een onafhankelijk en transparant internationaal onderzoek” moet komen. Een onderzoek dat moet worden “uitgevoerd door een gevestigde en belangrijke internationale instelling”. Denk bijvoorbeeld aan de Verenigde Naties.
“Europa moet zich diep schamen voor het feit dat er zo veel migranten, acht per dag, verdrinken”, zegt Michael O’Flaherty, directeur van het agentschap voor mensenrechten. “We kunnen niet langer blijven wegkijken terwijl er onschuldige mensen sterven op zee.”
“Algemeen fatsoen”
Een ander punt waar het agentschap voor mensenrechten op hamert: meer solidariteit. Waar mensen die op zee gered worden terechtkomen, moet duidelijker worden in de Europese migratieregels. Op dit moment onderhandelt Brussel al volop over een eerlijkere verdeling van asielzoekers over de lidstaten.
“Ook moeten EU-landen meer zoek- en reddingsoperaties op zee uitvoeren. Een kwestie van algemeen fatsoen. En ze moeten zorgen voor meer legale routes naar de EU”, aldus O’Flaherty. Tot slot wil het agentschap dat overlevenden van scheepsrampen een speciale status krijgen. Zo kunnen ze extra zorg krijgen als dat nodig is.
Wat nu?
Volgende week vergadert het Europees Parlement in Straatsburg over de opsporings- en reddingsoperaties van de EU. Daarbij zullen Europarlementariërs ook stemmen over voorstellen om deze te verbeteren.
