De software is al verboden in de Verenigde Staten, Litouwen en Canada, maar de gemeente Straatsburg heeft net een contract gesloten met het Chinese staatsbedrijf Nuctech. De scanapparatuur op de luchthaven van de stad waar het Europees Parlement eens in de paar weken vergadert, komt in handen van het Chinese bedrijf. En dat brengt grote, onaanvaardbare risico’s met zich mee, vindt Bart Groothuis, Europarlementariër en oud-hoofd van de afdeling Cyber Security van het Nederlandse ministerie van Defensie. Hij stuurde een brief aan de gouverneur van het Franse departement Bas-Rhin, waar Straatsburg in ligt. “Je haalt een bedrijf binnen uit een land met een offensief spionageprogramma tegen het Westen.”
Dat brengt gevaren met zich mee, zegt Groothuis: “Er komen Chinezen over de vloer voor onderhoud, voor innovatie, voor beheer. Dus die IT-systemen worden aangeraakt door mensen uit China. Die komen gewoon in de kern van je IT.” Dat is gevaarlijk, laat een verhaal uit de Volkskrant van april vorig jaar zien. Daaruit bleek dat het Chinese telecommunicatiebedrijf Huawei – dat apparatuur aan de Nederlandse provider KPN verstrekte – onbeperkt gesprekken en communicatie kon afluisteren, ook van bijvoorbeeld politici.
Goedkoop
Op het vliegveld van Straatsburg komen maandelijks leden van de politieke top van Europa bij elkaar en is om die reden kwetsbaar. De apparatuur die op de luchthaven wordt geïnstalleerd is goedkoop: zo’n 25 procent onder de reguliere marktprijs. Met een reden, denkt Groothuis, die het ziet als onderdeel van een uitgekiende strategie. “Het is dumpen, wat ze doen”, vertelt hij over de grote hoeveelheid hardware die naar Straatsburg wordt verscheept. “En al die sensoren die worden geplaatst, wil je op een gegeven moment met elkaar laten samenwerken.”
Want dat is nu eenmaal de toekomst van vliegvelden, zegt Groothuis. De chaos op Schiphol van de afgelopen maanden kan je beter monitoren door op grote schaal data of gegevens te verzamelen: welke passagier is waar op welk moment, en hoe kan het proces zo efficiënt mogelijk? Op vliegvelden moeten de rijen korter worden, en het hele proces sneller en goedkoper. Dat kan alleen maar als je data verzamelt.”
Iets wat het vliegveld van Straatsburg in de toekomst ook zal willen, voorziet hij. Dat betekent dat Nuctech, dat nu de hardware levert, in de toekomst ook de data verzamelt. Zo raakt Straatsburg gebonden van de diensten van Nuctech. En dat bedrijf is toevallig in handen van – precies – de Chinese overheid. “Ze houden zich nu alleen bezig met de koffers, maar de volgende keer is het ook een gezichtsscan, een bodyscan, en zo gaat het maar door. Je raakt zo afhankelijk van de leveranties van hardware. Des te meer ze nu verkopen, des afhankelijker je in de toekomst van ze bent.”
Structureel beleid
Die apparatuur moet dus weg, zegt Groothuis. Hij pleit daarnaast voor structureel beleid, en wil een bredere discussie starten. “We willen het niet op het vliegveld van Straatsburg, maar waarom dan wel op andere vliegvelden? Je hebt beleid nodig. Met duidelijke afspraken op welke plekken in de infrastructuur we dit dulden, en op welke niet.”
Een bredere discussie die uiteindelijk voor structureel beleid moet zorgen. Groothuis: “Dat beleid kan ik je in tien seconden uitleggen: heeft een land een offensief spionageprogramma tegen ons gericht, dan volgt er een hele lijst aan maatregelen. Niet alleen over de plaatsing van scanapparatuur, maar bijvoorbeelden ook consequenties voor studentenuitwisselingen, migratie en het aanvragen van visa. Je hebt beleid nodig over hoe we omgaan met ondernemingen uit landen die een offensief spionageprogramma hebben gericht op diefstal van intellectueel eigendom. Punt. Daar moeten we naartoe.”
