De Commissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking vergaderde woensdagmiddag over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op het Nederlandse bedrijfsleven. Onderneemt het kabinet wel genoeg? Moet er niet meer gebeuren? En komen er meer steunpakketten? Dat vroegen de aanwezige Tweede Kamerleden zich af, want de gevolgen voor het bedrijfsleven stralen op de hele samenleving af. Of zoals SGP-Kamerlid Chris Stoffer het verwoordde: “Kan Jan Modaal straks de auto nog voltanken en boodschappen doen?”
De vergadering viel grofweg in twee helften op te delen: de gevolgen voor Nederlandse bedrijven die ondernemen in Oekraïne of Rusland, en de rol die het Nederlandse ondernemerswezen kan spelen in het mogelijke herstel van Oekraïne. Ministers Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, VVD) en Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat, VVD) waren aanwezig om de vragen van Kamerleden te beantwoorden.
Sanctiepaketten
“Afgelopen week is het zesde sanctiepakket aangekondigd”, vertelde Schreinemacher. “De inzet van het kabinet blijft ongewijzigd: zo stevig mogelijke sancties en maximale steun aan Oekraïne. We weten dat dit ons ook gaat treffen en we staan in nauw contact met bedrijven om naar hun zorgen te luisteren. Maar dat betekent niet”, benadrukte ze, “dat we de sancties van tafel vegen.”
Om het Nederlandse bedrijven zo makkelijk mogelijk te maken werd een loket geopend voor ondernemingen die door de oorlog getroffen zijn. Direct de juiste steun verlenen blijkt vaak lastig, omdat ondernemingen vaak specifieke, juridisch complexe vragen hebben. “Als de vragen heel complex zijn verwijzen we ze door”, zei Schreinemacher. “Maar we proberen ze echt zo veel mogelijk zelf te woord te staan en niet van het kastje naar de muur te sturen”.
Minister Adriaansens vertelde dat – hoewel veel Nederlandse bedrijven het momenteel lastig hebben – er geen extra steunmaatregelen zitten aan te komen. “In de huidige context zien wij geen extra aanleiding om steun te geven”, zei ze. “Maar we moeten bij iedere wijziging in de situatie opnieuw monitoren, bijvoorbeeld als er morgen iets is dat de huidige situatie verstoort.” En dat is in onzekere oorlogstijd volgens minister Adriaansens iedere dag mogelijk.
Wederopbouw
Tegelijkertijd gaf minister Schreinemacher aan dat Nederlandse bedrijven graag helpen bij de wederopbouw van Oekraïne. Daar zijn nog geen concrete plannen voor ontwikkeld, maar de goede wil is er. CDA’er Mustafa Amhaouch start liever vandaag dan morgen: “De wederopbouw van Oekraïne, die begint nu”, zei hij. “Niet alleen als de oorlog afgelopen is, het is nu al belangrijk delen van de Oekraïense economie te stutten”.
Hoeveel Nederlandse bedrijven er momenteel in Rusland actief zijn is onduidelijk. Voor het uitbreken van de oorlog waren er zo’n 400 gevestigd, 3000 Nederlandse bedrijven ondernamen er enige economische activiteit.
