Het is een woelige periode geweest voor Frontex. Het agentschap kreeg al langer verwijten te verduren dat ze het niet zo nauw zou nemen met mensenrechten. Maar dit jaar barstte de bom pas echt los. Het oordeel van een uitgelekt rapport van de Europese fraudewaakhond Olaf was keihard: Frontex was schuldig aan ernstig wangedrag, gebrek aan leiderschap en weigering van hulp aan mensen in nood. Zo zou Frontex onder meer hebben weggekeken toen de Griekse kustwacht illegaal vluchtelingen terug de zee op duwde, de zogenaamde pushbacks.

Toen de directeur van Frontex Fabrice Leggeri in april aftrad naar aanleiding van het rapport, leek er een heuse politieke soap op gang te komen. Die bereikte vandaag een hoogtepunt toen een meerderheid van de Europarlementariërs de begroting van Frontex afkeurde.

Mensenrechten

Toch had het bestuur van Frontex vorige week nog geprobeerd om via een schuldbekentenis het verdict af te wenden: “De desbetreffende praktijken liggen in het verleden. Het bestuur heeft al de nodige maatregelen genomen om de tekortkomingen aan te pakken.”

De Europese PvdA-fractie is kritisch over deze verklaring. “Eerst zien, dan geloven. We zien op dit moment nog geen concrete verandering”, klinkt het daar. Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA) is daarom tevreden met de uitspraak van het Europees Parlement: “Hopelijk is dit eindelijk het signaal dat tot een cultuurverandering leidt bij het agentschap. Frontex hoort niet alleen onze EU-buitengrenzen te beschermen, maar ook de mensenrechten van iedereen die zich daar bevindt.”

Politieke spelletjes

Verrassend genoeg stemde de Europese Volkspartij, de CDA-moederpartij en tevens de grootste Europese partij, tegen het voorstel om de begroting van Frontex af te keuren. Europarlementariër Jeroen Lenaers (CDA) legt uit waarom hij er niets in zag: “Deze afkeuring is niets meer dan een politiek spel, gespeeld door partijen die allergisch zijn voor grenscontroles en Frontex maar niets vinden. Het zijn zij die geloven dat de EU de rode loper maar moet uitrollen voor wie hier maar heen wil komen.”

De Europese PvdA-fractie ontkent echter niet dat het hier om een puur politiek statement gaat: “Meer dan een politiek signaal afgeven, kan het Europees Parlement namelijk ook niet doen. Zo kunnen wij er bijvoorbeeld niet voor zorgen dat Frontex geen geld meer krijgt.” Volgens Europarlementariër Lara Wolters (PvdA) moet de afkeuring dan ook eerder gezien worden als een soort motie van wantrouwen.

Los van het politieke spel, slaat de afkeuring volgens Lenaers echter ook volledig de plank mis: “De stemming van vandaag ging over de begroting van Frontex. In het Olaf-rapport stond niets dat erop wijst dat er iets mis zou zijn met de uitgaven van Frontex.”

JA21 is de enige andere Nederlandse partij die tegen het afkeuren van de begroting voor Frontex stemde.