Er rommelt iets in de Brusselse onderbuik. Al eerder liet de Europese Commissie nu en dan een ballonnetje op om een Europese prijslimiet in te stellen op alle gasimport. Vooralsnog werd dat idee niet hardgemaakt omdat er te weinig draagvlak onder lidstaten voor bestond.
Maar nu circuleert er een gelekte kladversie van een brief waarin de lidstaten de Europese Commissie oproepen om toch werk van dat plan te maken. Minstens dertien lidstaten, waaronder Spanje, Italië en Polen, zouden al in zijn voor het idee. De Belgische minister van Energie Tinne Van der Straeten, die zich opwierp als de aanvoerder op dit dossier, zegt al weken dat zij een groot voorstander is van zo’n Europese limiet op de gasprijs.
Nederland koele minnaar
Uit diplomatieke hoek horen we dat Nederland niet van plan is de brief ook te ondertekenen. Het grootste bezwaar? Als wij de marktprijs voor gas niet meer willen betalen, wat houdt leveranciers van vloeibaar gas (lng) dan tegen om de koers van hun schepen bij te sturen richting vrijgevigere oorden? Naast Nederland, willen ook Duitsland en Denemarken hun handtekening niet zetten onder de brief.
De Belgen vinden die redenering onzin. Volgens Van der Straeten valt het probleem dat leveranciers hun gas buiten de Europese Unie zouden slijten, gemakkelijk op te lossen door altijd één euro meer te bieden dan wat kopers buiten de Europese Unie willen betalen. De zwakke schakel in die redenering: wat zal landen buiten de Europese Unie tegenhouden om op hun beurt weer net boven het Europese bod te bieden? Als de Europese Unie daar vervolgens op dezelfde manier op reageert, zal vroeg of laat toch weer de marktprijs bereikt worden.
Prinsjesdag
Maar Nederland had toch al een eigen prijsplafond voor gas aangekondigd op Prinsjesdag? Dat klopt. Het grote verschil is dat voor de Nederlandse limiet het kabinet in de buidel zal tasten om energieleveranciers het verschil tussen de marktprijs en het plafond te vergoeden. Bij het Europese idee zou de Europese Unie echter tegen leveranciers zeggen dat ze niet bereid is om hen meer te betalen dan de limiet.
Ook is het zo dat het Europese plan niet enkel van toepassing zou zijn op Russische, maar op alle gasexporteurs. De Noorse premier Jonas Gahr Støre liet al weten met een brede blik alle voorstellen te bekijken die de energiecrisis kunnen bedwingen.
Dat Nederland vorige week toch een prijsplafond aankondigde, kwam als een verrassing voor de redactie van Brusselse Nieuwe. In Europese kringen verzette ons land zich namelijk fel tegen elk voorstel om de gasprijzen te beheersen. In navolging van het Prinsjesdagplan vroeg collega Laurens Boven minister van Energie Rob Jetten waar deze plotse omwenteling vandaan kwam. Jettens reactie: “Er werden allerlei vormen van prijsplafonds voorgesteld. Nederland heeft altijd gewaarschuwd dat een prijsplafond niet mag leiden tot minder gasimporten naar de Europese Unie.” Iets wat met de huidige Nederlandse plannen niet aan de orde is, maar mogelijk wél bij het idee uit de Europese brief waar steeds meer lidstaten zich nu achter scharen.
In de Brusselse wandelgangen gaat in de tussentijd het gerucht de ronde dat België al haar diplomatieke spierballen laat rollen om ook Frankrijk over de streep te trekken. Slecht nieuws voor Nederland: wanneer de Commissie aanvoelt dat een meerderheid van de lidstaten voorstander is, zou ze zo maar eens een officieel voorstel voor een zo’n Europese gasprijslimiet kunnen presenteren.
