“De dame met de zweep die ervoor moet zorgen dat alle Europese christendemocraten dezelfde kant op kijken”, dat is Esther de Lange (CDA). Een hele uitdaging, want zie maar eens 180 ego’s uit verschillende landen op een lijn te krijgen voor de stemmingen. Dan ontstaan er wel eens spanningen. Daarnaast is ze in het Europees Parlement ook de hoofdonderhandelaar voor het Sociaal Klimaatfonds.
Normaal gesproken is het een kwestie van aftikken. Als het Europees Parlement, de Europese Commissie en de lidstaten tot een akkoord komen in de zogeheten ‘triloog‘, dan zegt iedereen: ja. Maar de stemming over het nieuwe emissiehandelssysteem en het Sociaal Klimaatfonds belooft nog spannend te worden. Nog niet iedereen is overtuigd van het nieuwe emissiehandelssysteem. Politici vinden het heel moeilijk mensen te laten betalen voor hun CO2-uitstoot bij het verwarmen van hun huizen op het moment dat we in een oorlog zitten en de energieprijzen hoog zijn.
Bijou: “Het Sociaal Klimaatfonds, wat is dat nu eigenlijk?”
Esther: “De gedachte is: als je CO2 voldoende wil terugdringen om ook aan de internationale afspraken te voldoen, dan moet je ook iets verlangen van gebouwen en transport. Want dat zijn grote uitstoters. Het meest stevige instrument dat we daarvoor hebben is het emissiehandelssysteem. Als je dat wil toepassen op transport en huizen, dan komt het heel dicht bij mensen. Dan komt het ook heel dicht bij mensen die dat eigenlijk niet kunnen betalen. Het Sociaal Klimaatfonds is bedacht om die mensen te helpen mee te doen aan de transitie.”
Bijou: “Is het fonds een pot met geld?”
Esther: “Ja, dat is het. CO2-uitstoot kost geld. De CO2-uitstootrechten moeten namelijk geveild worden. Daar zit dan dus een prijs aan. Bijvoorbeeld oliemaatschappijen die de diesel leveren voor auto’s, moeten voor hun CO2-uitstoot gaan betalen. Dat handelssysteem levert overheden geld op. Het grootste deel van dat geld blijft in de lidstaten, maar een klein deel gaat naar het Sociaal Klimaatfonds.”
Bijou: “Wat gaan de mensen die het financieel lastig hebben, merken van dit fonds?”
Esther: “Als Europees Parlement zeggen wij: we willen dat het grootste deel van het fonds gaat naar meer structurele oplossingen. Zoals het helpen van mensen bij het isoleren van hun huis en het vergroenen van vervoer. Maar de landen mogen zelf kiezen hoe ze dat doen. Het Europees Parlement wil veel meer een bepalende rol spelen in waar het geld daadwerkelijk terechtkomt. De ministers van de EU-lidstaten zeggen dan weer: “Wij weten waar het geld moet terechtkomen in ons land. Geef ons het geld en gaat u maar rustig slapen”. Dat vinden wij dus niet als Parlement. Ik heb de Raad er daarom ook van beschuldigd dat ze ‘money for nothing wilde’. Dit heeft wel geleid tot een afspeellijst met muziek voor de onderhandelingen. Die is inmiddels al twee uur lang. Na mij inspireerde het allerlei andere fracties en onderhandelaars om ook een referentie te maken naar een lied. We zijn de eerste triloog met hun eigen afspeellijst.”
Bijou: “Wat stond er nog op de lijst?”
Esther: “Voor de liberalen onderhandelt een Zweedse dame en die beschuldigde de Raad van ‘Gimme Gimme Gimme’. Het is een beetje een poging tot het goed houden van de sfeer, want het onderwerp is al moeilijk genoeg.”
Knelpunten
Over de andere knelpunten tijdens de onderhandelingen vertelt Esther de Lange meer in onze klimaatpodcast. Want het waren pittige gesprekken. Ze moest zelfs een fles wodka inzetten om haar medeonderhandelaars tot keuzes te dwingen en er kwam een muziekafspeellijst met symbolische nummers als: ‘Gimme, Gimme, Gimme’.
