Probleem is dat er veel plannen zijn, maar dat niet alles kan. De Europese Commissie wil vooral dat de leiders vandaag de richting aangeven, zodat ze verder kunnen gaan met oplossingen te bedenken. Geld speelt geen rol. Sommige landen vinden dat bijvoorbeeld Duitsland en Nederland wel heel erg veel geld uittrekken om hun bedrijven en burgers te compenseren, maar dat is volgens diplomaten in Brussel geen groot probleem.
De Europese Unie heeft meer dan honderd miljard euro in kas om de Europese lidstaten te helpen. En dus zijn de financiën, zo wordt geredeneerd, geen probleem. Zo mag er geld gebruikt worden dat oorspronkelijk was bestemd voor de wederopbouw na de coronapandemie.
Waar zit het geld?
- Er zit geld in het programma Sure; meer dan 200 miljard euro;
- In Next Generation EU zit nog 400 miljard euro;
- En in de landbouw- en cohesiefondsen zitten nog honderden miljarden.
Dat geld moet wel gebruikt worden voor de versterking en versteviging van de economie. Geld om bedrijven te ondersteunen of om de koopkracht van burgers, vanwege de energiecrisis, te beschermen moeten landen zelf ophoesten. Volgens diplomaten die nauw bij de energiegesprekken in Brussel zijn betrokken, valt het niet mee om met een Europees pakket te komen. “Alle landen hebben de afgelopen maanden de problemen die ze thuis hebben met hun energiemarkt in Brussel op tafel gegooid, in de hoop dat de Europese Unie een oplossing heeft.”
Hoe staat Nederland erin?
Redelijk pragmatisch. Ons land is geen voorstander van het gezamenlijk inkopen van gas door de Europese Commissie, omdat de behoefte per land verschilt. De Europese Commissie heeft ook niet de expertise om dat te doen. Maar er moeten wel afspraken komen voor de zomer van volgend jaar. “Zo wil in augustus iedereen z’n gasvoorraad aanvullen, maar als alle landen dat gelijktijdig doen, dan schiet de gasprijs omhoog, zoals we deze zomer hebben gezien”, legt de diplomaat uit. Nederland is dan ook voor coördinatie over wie wanneer op welk moment de gasvoorraad op peil brengt.
Verder is de leveringszekerheid van groot belang. Elke maatregel die leidt tot meer zekerheid, waardoor ook de prijs kan dalen, wordt door het kabinet omhelsd. Er zijn drie voorwaarden waar de Brusselse voorstellen aan worden getoetst.
- De maatregelen mogen niet leiden tot meer gasverbruik;
- Het mag niet leiden tot minder verduurzaming. Het moet groen blijven;
- Pragmatisch: als het werkt, zijn we voor.
Het Spaanse voorbeeld is een schrikbeeld voor Nederland. Daar werd de energieprijs verlaagd (met toestemming van Brussel), maar steeg vervolgens het gasverbruik.
Bij het pragmatisme passen gesprekken met landen als Noorwegen om de gasprijs omlaag te krijgen, maar wel op vrijwillige basis. Nederland is nog niet overtuigd dat een verplichte korting gaat werken. Wel moet er een nieuw systeem komen om vloeibaar gas (lng) te verhandelen.
Dit is een verhaal uit de speciale nieuwsbrief over klimaat en energie die we elke week met de redactie van Brusselse Nieuwe maken. Geïnteresseerd? Neem een abonnement en mis voortaan niks meer. Klik hier.
