De invoer van tijdelijke grenscontroles in Duitsland kan binnen Schengen tot een domino-effect leiden, volgens dr. Hanco Jürgens, onderzoeker bij het Duitsland Instituut. En structurele grenscontroles kunnen grote problemen opleveren. Als Duitsland haar grenzen controleert en vluchtelingen terug gaat sturen, dan doen straks Oostenrijk en de Balkanlanden dat ook, stelt dr. Jürgens.
Zo komen alle problemen weer op het bordje van Griekenland en Italië terecht, wat daar tot veel nieuwe onvrede zou leiden. In dit licht is het dan ook opmerkelijk dat de Europese Commissie, bij wie melding moet worden gemaakt van dit soort tijdelijke grenscontroles, akkoord lijkt te zijn gegaan. Dr. Jürgens vermoedt dat de Commissie de Duitse coalitie tegemoet wil komen, omdat de politieke onrust te groot is.
Paspoortcontroles
Sinds de recente steekaanslagen in Mannheim (mei) en Solingen (augustus) is in de grootste lidstaat van de EU het debat op scherp gezet. Als gevolg daarvan maakte Nancy Faeser (SPD), bondsminister van Binnenlandse Zaken, maandag bekend dat Duitsland vanaf volgende week zes maanden lang paspoortcontroles uit zal voeren langs alle landsgrenzen.
Om de kiezers een alternatief voor de radicaal-rechtse AfD aan te bieden, is de CDU onder Friedrich Merz naar rechts opgeschoven. Dit betekent een beweging weg van het ‘Wir schaffen das’ van zijn voorganger Angela Merkel, en toe naar een veel strenger asielbeleid, dat meer lijkt op dat van Wilders’ PVV. In het heetst van de strijd kondigde Merz zelfs aan dat het Duitse recht boven het Europese moet staan en dat er een crisiswet moet komen. De oppositieleider duwt zo de linkse regering in het defensief. Scholz wilde al langer reageren op de zorgen van de Duitse bevolking, maar wilde daarbij niet zo ver gaan als de CDU of de AfD.
Economische afhankelijkheid
Het zal niet makkelijk zijn voor de Duitse regering om de grenzen permanent te controleren. “Duitsland kampt met een structureel personeelstekort”, ziet dr. Jürgens. Het is dus nog maar de vraag of er arbeidskrachten zullen zijn om grenscontroles structureel en efficiënt aan te pakken. Volgens de Verdragen van Schengen mag het alleen als het om een tijdelijke maatregel gaat. Maar daar is mogelijk een mouw aan te passen als de Europese Commissie inschikt.
Daarnaast is Duitsland door haar productie-economie enorm afhankelijk van het vrije verkeer van goederen dat door het Schengenakkoord mogelijk is. Dr. Jürgens vermoedt dan ook dat Noordrijn-Westfalen belang hecht aan een snelle doorvoer van het vrachtverkeer.
Het feit blijft dat het desondanks een belangrijke stap is die nog nooit eerder is gezet. Zelfs tijdens de coronapandemie werd er uit handelsoogpunt hoog ingezet op een open grens tussen Nederland en deelstaat Noordrijn-Westfalen. Wat deze beslissing in de praktijk als gevolg zal hebben en hoe de Duitse coalitie daar dan weer op reageert moet zich de komende tijd uitwijzen.
In het stemhokje is het een thema dat veel kiezers bezighoudt, nationale politici raken er niet over uitgepraat en het is nou net iets waarover vooral op Europees niveau wordt besloten: migratie. Abonneer je vandaag nog op onze nieuwsbrief!
