De nieuwe termijn voor het Europees Parlement is pas net begonnen en direct ontstaat er een nieuwe pulsviscoalitie. Waar vijf jaar geleden alleen SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen en CU-Europarlementariër Peter van Dalen en zijn opvolger Anja Haga op de bres stonden voor de inmiddels verboden pulstechniek, is de groep nu gegroeid. Ruissen is er nog steeds, maar wordt versterkt door Sander Smit (BBB) en Ton Diepeveen (PVV). Alle drie willen ze pulsvisserij opnieuw op de agenda zetten, in de hoop dat Nederlandse vissers weer aan de slag kunnen zoals voorheen.
Elektrische schokjes
Bij pulsvissen wordt gebruikgemaakt van kabels die over de zeebodem slepen en elektrische schokjes geven. De elektrische schokjes jagen vissen die zich in de bodem verbergen naar boven. Zo de netten van de vissers in. Deze techniek werkte veel beter dan de traditionele manier. Daarbij trekt een vissersboot een zware ketting door de bodem, die ketting jaagt de vissen de netten in die over de bodem gesleept worden. Dat wordt ook wel ‘bodemvissen’ genoemd.
In de EU is er een verbod op vissen met elektriciteit, ook pulsvissen dus, maar in 2007 kwam er een tijdelijke ontheffing voor pulsvissen om wetenschappelijk onderzoek mogelijk te maken. Vooral Nederlandse vissers vroegen veel vergunningen met volle netten op de Noordzee als gevolg. Zo vol zelfs dat Franse vissers zich zorgen maakten. Met traditionele vistechnieken boekten ze minder succes dan de Nederlanders. In het Europees Parlement werd flink gelobbyd om de ontheffing niet te verlengen – en met succes. Sinds 2021 moesten de laatste Nederlandse vissersboten stoppen met de pulsvisserij.
Moeilijke jaren
Hoewel Nederlandse Europarlementariërs, zoals Ruissen (SGP) en Van Dalen (CU), zich de afgelopen vijf jaar ingezet hebben om pulsvisserij weer toe te staan, was het altijd zonder succes. Maar deze keer is het mogelijk anders. “Nieuwe ronde, nieuwe kansen”, zegt Ruissen. “We hebben een nieuw Europees Parlement, dat misschien meer openstaat voor goeie argumenten.” En dat is niet het enige wat Ruissen hoop geeft. Von der Leyen beloofde immers een speciale Eurocommissaris voor Visserij aan te stellen. Een functie die nu nog niet bestaat. Ook die Eurocommissaris zou de pulsvisserij kunnen helpen. Of hij of zij Frans is, doet er voor Ruissen niet toe.
Ook Smit (BBB) ziet deze weken als een uitgelezen kans om pulsvisserij weer onder de aandacht te brengen. “We werken aan de herziening van het gemeenschappelijk visserijbeleid”, legt hij uit. Dat zijn de regels die de toegang voor vissersvloten tot Europese visgebieden bepalen. En dat beleid wordt in de regel iedere tien jaar herzien. Dat komt goed uit dus voor de kersverse Europarlementariër. Smit is vicevoorzitter van de visserijcommissie in het Europees Parlement.
Nieuw onderzoek
Gewapend met nieuw onderzoek gaf PVV-Europarlementariër Diepeveen al een betoog om opnieuw pulsvisserij te overwegen. Hij zit samen met Ruissen en Smit in de visserijcommissie. “We geloven hier echt in”, zegt Diepeveen. Hij heeft achttien jaar in de provincie Zeeland doorgebracht en kreeg mee wat het einde van de vrijstelling voor pulsvisserij betekende voor mensen in zijn omgeving. Jammer vindt hij het. “Want het is een schitterende techniek.”
Ruissen, Smit en Diepeveen verwijzen alle drie naar verschillende onderzoeken uit Wageningen. Zo kwamen onderzoekers vorig jaar al tot de conclusie dat pulsvissen de zeebodem in mindere mate schaadt en ook nog eens minder bijvangst (wanneer vissers andere vissen vangen dan bedoeld) veroorzaakt. En deze zomer kwam er nieuw onderzoek. Pulsvissers verbruiken zo’n dertig tot vijftig procent minder brandstof dan traditionele vissers, stellen de Europarlementariërs.
Duurzame argumenten
En die conclusies komen goed uit, denken ze. De Europese Commissie wil het energiegebruik op zee verminderen en ook de bijvangst moet omlaag. De onderzoeken komen voor de pulsvissers dus ideaal uit. “Je moet dan toch als Commissie gaan toegeven dat je er wellicht naast zat”, stelt Diepeveen.
Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) vindt het frappant dat de SGP, BBB en PVV nu met onderzoeken aan komen zetten over de duurzaamheid van pulsvisserij. “De pleitbezorgers van pulsvisserij hebben geen groene motieven, maar zijn puur uit op commercieel gewin”, legt ze uit. Zelfs de tegenstanders gaat het om de portemonnee. “Franse vissers zagen pulsvisserij bijvoorbeeld als valse concurrentie. Dat soort commerciële belangen gaan niet zomaar weg.” Er is volgens Hazekamp maar één mogelijkheid om de zeebodem en biodiversiteit te redden: drastisch minder vissen.
Alleen lukt het niet
Hazekamp stelt een goede vraag: hoe krijgt Nederland andere EU-landen (zoals Frankrijk) mee? Smit wil ze er vooral bij betrekken. “Het leed is geschied, Nederlandse kotters zijn verschroot”, zegt hij. Maar om de Nederlandse vissers toch nog een kans te geven moeten EU-landen samenwerken, denkt de BBB’er. “In de toekomst moeten we een grotere coalitie, ook de Fransen, meenemen in pilotprojecten voor pulsvisserij.” En dat niet alleen. Hij hoopt ook dat de EU erin gaat investeren.
