Samen met Nederland behoort Vlaanderen tot de grootste uitstoters van stikstof binnen de Europese Unie. Omdat de Vlaamse natuur daaronder lijdt, hangt de Europese Habitatrichtlijn, die aangeeft welke soorten natuurgebieden beschermd moeten worden door de lidstaten, ook onze zuiderburen als een zwaard van Damocles boven het hoofd. 

Uitkopen

De Nederlandse vergunningenstop waardoor er in sommige regio’s niet meer gebouwd kon worden, schudde de Vlaamse regering abrupt wakker. De Vlaamse omgevingsminister Zuhal Demir schoot in actie om dergelijk scenario te vermijden en kwam met een stikstofplan. Vlaamse boeren moeten hun uitstoot fors verminderen, tegen 2030 moet de varkensstapel met 30 procent zijn gedaald en tegen 2025 zouden een veertigtal piekbelasters verplicht worden uitgekocht.

Maar dat was buiten de christendemocraten gerekend. De partij, die tevens in het Vlaams kabinet zetelt, hield haar poot stijf waardoor het stikstofakkoord er niet kwam. In de tussentijd versteek deadline na deadline. De christendemocraten vormen in Vlaanderen dan ook dé boerenpartij bij uitstek. 

De impasse heeft een regeringscrisis die, zelfs voor Belgische begrippen, ongezien is. Verschillende politieke analisten hebben het Vlaams kabinet al doodverklaard. Vorige vrijdag trokken er nog drieduizend Vlaamse tractoren naar Brussel om hun ongenoegen te uiten.

Europees geld

In de tussentijd is ook de Europese Commissie zich gaan bemoeien met de kwestie. Omgevingsminister Demir keurde namelijk het Vlaamse landbouwplan maar niet goed, waardoor er 1,6 miljard euro aan Europese landbouwsubsidie op plank blijft liggen. Volgens verschillende Vlaamse media doet ze dat om de christendemocraten te dwingen in te stemmen met het stikstofakkoord. Op dit moment is Vlaanderen de laatste Europese regio die het Brussels landbouwgeld nog niet ontving. 

Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski vond de situatie al zo ernstig dat hij een brief stuurde naar de Vlaamse regering. Daarin zegt hij dat “deze situatie de landbouwers in Vlaanderen in onzekerheid stort.” Volgens de Poolse Eurocommissaris “weten zij niet of en wanneer ze directe betalingen en andere steun uit het GLB zullen ontvangen.”  Wojciechowski benadrukt dat de landbouwsubsidies ook dienen voor vergroening, waardoor hij zich zorgen maakt om de Europese klimaatplannen.