Arianne Sikken, persvoorlichter bij de Raad
De Europese Raad en de Raad van de Europese Unie van elkaar onderscheiden, is op het oog wat lastig, maar Arianne Sikken van het Secretariaat-generaal van de Raad (SGR) kan daar bij helpen. Als persvoorlichter bij deze organisatie helpt ze bij de ondersteuning van de twee Europese instellingen die hetzelfde dak delen aan het Robert Schumanplein in Brussel. “Waar in andere Europese instellingen veelal wordt gefocust op de Europese invalshoek, zie je dat hier écht ingezet kan worden op het behartigen van de Nederlandse belangen.”
“Het licht van Europa”
Zo komen de 27 regeringsleiders van de EU-lidstaten samen tijdens bijeenkomsten van de Europese Raad, dit heet dan een Europese Top. Daar wordt gekeken welke weg de Europese Unie moet inslaan. Premier Mark Rutte kan zijn stem laten horen en aangeven wat Nederland daarbij belangrijk vindt.
Daarnaast komen de ministers van de EU-lidstaten samen in de Raad van de Europese Unie, kortweg ‘de ministerraad’. Dit gebeurt per portefeuille, bijvoorbeeld alle ministers van Financiële en Economische zaken (Ecofin). In totaal zijn er 10 portefeuilles waarop vakministers regelmatig hun Europese collega’s treffen. Dan kijken ze bijvoorbeeld naar wetsvoorstellen van de Europese Commissie en proberen het daar met het Europees Parlement over eens te worden. Lukt dat, dan komt er een eindvoorstel en kan de wet tot stand komen.
Dit alles gebeurt in hetzelfde gebouw. Of beter: gebouwen. “Ik heb een map met de geschiedenis meegenomen om het te verduidelijken”, lacht Sikken. “We zitten nu in het Justus Lipsiusgebouw dat sinds 1995 de hoofdzetel is van de Raad van de Europese Unie. Met de uitbreiding van de Europese Unie in 2004 werd beslist dat er een uitbreiding moest komen van het pand voor de grote Europese Toppen. 13 jaar later opende het Europagebouw hiernaast.”
In dat deel staat een ovale structuur met daarin drie vergaderzalen: “de lantaarn noemen we het geheel. Een soort oplichtend hart van Europa”. Al had die vormgeving ook een andere, meer technische reden: “Onder dit pand ligt een spoorwegtunnel, ze konden daarom niet diep graven voor funderingen en dus bleek deze vorm erg geschikt.”
Ondersteuning en organisatie
Tussen het Justus Lipsius- en het Europagebouw loopt een luchtbrug. Een metafoor voor de werking van het Secretariaat-generaal van de Raad: “Wij helpen bij de organisatie en voorbereiding van de vergaderingen van beide EU-instellingen. Van het vertalen van documenten en gesproken teksten in 24 talen tot het verlenen van juridische bijstand en de communicatie naar pers en media.”
“Daar kom ik als persvoorlichter in beeld. Ik focus in het bijzonder op de interne markt, industrie en ruimtevaart. Als ministers over dergelijke onderwerpen discussiëren, dan maak ik daarover persberichten en achtergrondinformatie. Welke thema’s liggen op tafel, wat zijn de volgende stappen en wanneer wordt het officieel aangenomen?” In totaal heeft Sikken 3000 collega’s bij het Secretariaat-generaal. Ook Nederlanders? “Ze zijn er wel maar ik kom ze helaas niet veel tegen!”
Grijs gebied
Brussel lijkt een grijs gebied voor veel Nederlanders, benadrukt Sikken. In haar werk als persvoorlichter staat ze vooral in contact met journalisten die gevestigd zijn in Brussel. En telefoontjes uit Den Haag? “Niet echt. Natuurlijk wel als er grote onderwerpen spelen, van klimaat tot de universele oplaadkabel. Dan krijgen we meer interesse uit de lidstaten en dus ook uit Nederland.”
Toch is het volgens Sikken erg belangrijk dat Nederlanders op de hoogte zijn van wat hier gebeurt. “Het lijkt ver weg, maar bijna alles kun je online terugvinden en raadplegen. De Nederlandse ministers die hier aanschuiven, zitten hier ook echt als Nederlander. Ze verdedigen onze belangen, Nederland is immers 1 van de 27 die meebeslist.”
En de agenda voor het komende jaar?
Hoewel agenda’s van de ministerraden nog niet bekend zijn, is het wel mogelijk om in zekere zin de grote lijnen van het komende jaar uit te zetten. “Sinds 1 juli heeft de Raad van de Europese Unie namelijk een nieuwe voorzitter: Tsjechië. Elke 6 maanden wisselt dit voorzitterschap en komen er nieuwe prioriteiten.” Naast het in goede banen leiden van de vergaderingen en de lidstaten overeen te laten komen, kan de voorzitter de agenda sturen.
“De verwachting is dat de Tsjechen gaan inzetten op de wederopbouw van Oekraïne, het reguleren van de migrantenstromen in Europa, energiezekerheid en tot slot Europese defensie en cybersecurity. “Dit wordt allemaal uitgelicht op de website van de voorzitter.”
Er is een grote kans dat naast de gewone vergaderingen, die op vaste data plaatsvinden, er ook dit jaar weer buitengewone bijeenkomsten in het leven worden geroepen. Mocht er zich een situatie voordoen waarbij de ministers (Raad van de EU) of regeringsleiders (Europese Raad) eerder moeten samenzitten, dan worden deze extra vergaderingen georganiseerd. Dat gebeurde bijvoorbeeld door de Russische invasie van Oekraïne.
