Gas en kernenergie krijgen geen groen label van de Europese Unie, maar worden wel opgenomen in een aparte categorie waarmee ze erkend worden als duurzame investering. “Een historische fout”, stelt een duidelijk geëmotioneerde Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks).
De vicefractievoorzitter van de Europese groene partij is duidelijk geraakt door de plannen van de Europese Commissie om de zogeheten ‘taxonomie-standaarden’ in Europa uit te breiden voor gas en kernenergie. “Met de taxonomie wordt bepaald welke zaken een groen label krijgen en daardoor aantrekkelijk worden voor investeerders in de toekomst. Dit is dus een cruciaal instrument om de groene transitie, de Europese green deal, te sturen.”
Stap in de foute richting
Eickhout vervolgt: “Maar elk voorstel waarin gas en kernenergie aan bod komen, kan niet als duurzaam worden beschouwd. De Europese Commissie maakt een historische stap, in de foute richting. Ik ben me enorm bewust van het belang van de taxonomie, daar heb ik mij voor ingezet. Daarom is het moeilijk om nu niet te emotioneel te worden.”
Eickhout vervolgt: “Kernenergie opnemen onder het duurzame label, met het oog op private investeringen, heeft geen nut. Als je een kerncentrale wil bouwen moet dat door een overheid worden gesubsidieerd die ook alle risico’s op zich wil nemen. Landen als Finland en Frankrijk doen dat. Een groen label zal daar weinig aan veranderen.”
Politiek gewin over de groene rug van Europa
Waarom dan toch dit voorstel van de Europese Commissie? “In financiële termen valt hier geen winst te behalen, er is enkel wat politiek gewin voor president Emmanuel Macron met het oog op de Franse presidentsverkiezingen. En wat betreft de groene taxonomie? De geloofwaardigheid daarvan staat nu op het spel.”
Volgens Eickhout heeft de Europese Commissie de positie van de Europese Unie als marktleider in groene investeringen hiermee opgegeven. Dat illustreert hij met een voorbeeld: “Europa zet inderdaad de wereldstandaard, maar nu in negatieve zin. In Afrika, waar Europa veel investeert, zullen ze nu ook meer een beroep gaan doen op gas want dat is immers ‘groen’. Zo ondermijnt de Europese Unie haar eigen green deal. En het is treurig om te stellen, maar dit zal het nalatenschap zijn van commissievoorzitter Von der Leyen.”
Nederland voor schut
Een dag nadat Nederland de Commissie verzocht fossiel gas niet als duurzaam te bestempelen, gebeurt het alsnog. Europarlementariër Paul Tang (PvdA), die namens de Europese sociaaldemocraten onderhandelde op de taxonomie voor duurzame investeringen, is teleurgesteld: “De Europese Commissie zet Nederland voor schut. De uiterste poging van het Nederlandse kabinet om de Commissie te overtuigen is helaas mislukt. Het kabinet moet nu consistent zijn en van hun stemrecht gebruik maken om dit voorstel van tafel te vegen”
Tijdens de Commissie-briefing stelt Eurocommissaris Mairead McGuinness dat de nieuwe delegated act nodig is om in Europa van kolen af te stappen. Bovendien, zo benadrukt McGuinness, is het een vrijblijvend gegeven. Lidstaten kunnen zelf kiezen hoe ze omgaan met het voorstel. “Het is de beste stap naar CO2-neutraliteit in Europa. Het is nu enkel afwachten of het Europees Parlement en de lidstaten zullen instemmen met de aanpassing van de taxonomie”.
Hoe verder?
Tang merkt op dat de sociaaldemocraten zich al sterk hebben uitgesproken tegen het voorstel, maar dat de VVD en CDA zich verdacht stil houden: “In de Tweede Kamer spreken deze partijen zich consequent uit tegen fossiel gas als duurzaam, maar in Brussel steunen ze de duivelse deal tussen Macron (die kernenergie als duurzaam wil) en Oost-Europa (voor wie fossiel gas een prioriteit is). Ze zwichten onder de politieke druk.”
Pas als de Commissie haar plannen heeft gepubliceerd, start de controleperiode van de Europese Raad en het Europees Parlement. In die 6 maanden moeten de twee instellingen nagaan of de nieuwe behandeling van de Europese Commissie in lijn is met de oorspronkelijke regelgeving rond de Europese taxonomie. Eickhout beantwoordt die vraag alvast: “Nee!”.
