Heinen bij eurogroep: ‘Bijna geen land voldoet aan normen, Nederland wel’

Minister Heinen is met zijn collega’s uit eurolanden in Brussel aan het vergaderen. Gisterenavond werd al de Griekse Kyriakos Pierrakakis is verkozen tot voorzitter van de Eurogroep. Hij wil afrekenen met de vooroordelen over Zuid-Europese landen.

3 min. leestijd
Minister Heinen van Financien, met zijn collega Roth uit Luxemburg. Foto: Europese Raad

Loon na werken voor Griekenland, want de nieuwe voorzitter van de Eurogroep heet Kyriakos Pierrakakis. De Griekse minister van Financiën troefde zijn Belgische concurrent af en wordt de vijfde voorzitter van de Eurogroep. Hij volgt de Ierse Pascal Donohoe op die plots zijn vertrek aankondigde en aan de slag gaat als algemeen directeur bij de Wereldbank. Pierrakakis’ termijn duurt 2,5 jaar en kan daarna worden verlengd.

“Achterhaalde frames”

De Nederlander Jeroen Dijsselbloem droeg tussen 2013 en 2018 het Eurogroep-voorzitterschap, dat vooral wordt herinnerd door zijn uitspraak over de vermeende nalatigheid van onder anderen de Grieken: “Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen uitgeven om vervolgens u om bijstand te vragen.”

Het zijn precies die vooroordelen waar Pierrakakis mee wil afrekenen. In zijn motivatiebrief schrijft hij dat het voorbij moet zijn met de scheidslijn tussen Noord- en Zuid-Europese landen, volgens hem “achterhaalde frames”. De economische transformatie die zijn land de afgelopen jaren heeft doorgemaakt zetten die woorden kracht bij. Griekenland dreigde tien jaar geleden nog failliet te gaan, maar het land kent nu een BBP-groei dat boven het Europese gemiddelde ligt.

Korte nachten

Als nieuwe leider moet de Griek de welvaart binnen de Eurogroep-landen garanderen. De Eurogroep is het informele overlegorgaan van de ministers van Financiën van alle twintig landen die met de euro betalen. Aan tafel zitten ook een Eurocommissaris en een vertegenwoordiger van de Europese Centrale Bank (ECB), beide zonder stemrecht. Samen moeten zij zorgen voor de stabiliteit van de euro en het naleven van de EU-begrotingsregels.

Wat die begroting betreft, heeft Pierrakakis nog veel werk voor de boeg. Volgens EU-norm mag de staatsschuld maar 60 procent van het bbp beslaan, maar de Griekse staatsschuld is met 148 procent de hoogste van Europa, al is de daling inmiddels ingezet. Demissionair minister van Financiën Eelco Heinen kon een glimlach niet onderdrukken toen hem werd gevraagd of het niet vreemd is dat een land met zo’n hoge staatsschuld andere landen de les moet gaan lezen. “Het is tegenwoordig bijna onmogelijk om een land te vinden dat wel onder die norm zit.” Om daar met lichte trots aan toe te voegen: “Nederland voldoet overigens ruimschoots aan die norm” (43 procent).

Had Heinen dan niet zelf een worp willen doen naar het voorzitterschap? Het antwoord van de VVD’er klonk resoluut. “Ik ben demissionair, ik ga weer een formatie in, ik heb hele korte nachten en ik wil nog een beetje slaap overhouden.”

Bevroren tegoeden

Wie wel graag voorzitter was geworden, is de Belg Vincent van Peteghem. De enige concurrent van Pierrakakis, allebei christendemocraten, hoopte dat zijn successen als minister van Begroting “toch zeker en vast” waren opgemerkt door zijn collega’s, maar tevergeefs. Hij gaf toe dat de Belgische positie in het blokkeren van de Russische tegoeden niet in zijn voordeel werkte bij de verkiezing van het voorzitterschap van de Europgroep, “Maar wij gaan om die reden niet mee met roekeloze compromissen die op tafel komen.”

Van Peteghem doelt op de garanties die België van de EU-landen wil bij het vrijgeven van die tegoeden aan Oekraïne. Belgisch premier Bart de Wever ligt al maanden dwars, maar lijkt nu toch omzeild. Hierover zal worden gesproken tijdens de Europese top op 18 december, als alle Europese leiders samenkomen in Brussel. Of er dan ook een besluit wordt genomen valt nog te bezien.