De EU is te afhankelijk van bijvoorbeeld China en India voor ingrediënten van medicijnen. Daarom heeft de Europese Unie een wet in voorbereiding voor de farmaceutische keten. De concepttekst van deze verordening werd half maart naar de Eerste en Tweede Kamer gezonden door de Europese Commissie. Landen kunnen volgens de tekst gezamenlijk gaan aanbesteden bijvoorbeeld, er komen strategische partnerschappen en de keten van toelevering wordt doorgelicht. De apothekersbranche reageerde al verheugd. De eerste besprekingen zijn begonnen tussen de lidstaten in Brussel. Maar het kabinet is er nog steeds niet uit wat ‘ons’ Nederlandse standpunt gaat zijn. Er kwam een uitstelbrief vorige maand voor het zogeheten ‘BNC-fiche’. Da’s onverwachts, want het voorstel was al lang tevoren aangekondigd en de Kamer had het eind vorig jaar al als prioriteit aangewezen. Dus moest onze onderhandelings-inzet niet binnen zes, maar binnen drie weken bij het parlement zijn – begin april al. Het roept de vraag op wat de politieke discussie is binnen het kabinet? Politieke aandacht verzekerd, want de Tweede Kamer zit bovenop het thema. Drie Kamerleden zijn zogeheten EU-rapporteurs: Judith Tielen (VVD), Wieke Paulusma (D66) en Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA).
En deze week plaatste de Tweede Kamer op de nieuwe concept-verordening kritieke medicijnen dus het al aangekondigde behandelvoorbehoud. Voordat de Nederlandse delegatie in de Raad ‘onomkeerbare stappen’ zet, moet er een apart debat over komen en gedurende de onderhandelingen moeten er vaker updates komen van het kabinet.
Informatie Tweede Kamer
Zo’n voorbehoud plaatsten Kamerleden onlangs ook op de recente vereenvoudigingsvoorstellen van de Europese Commissie voor het landbouwbeleid: soepeler, digitale controles, meer geld voor kleine boeren en een vergoeding per imker voor een geplaatste kast. De drie EU-rapporteurs “Gemeenschappelijk Landbouwbeleid” in de Tweede Kamer (Jeanet Nijhof-Leeuw (PVV), Laura Bromet (GL-PvdA) en Cor Pierik (BBB)) houden de minister scherp.
Met zo’n behandelvoorbehoud moet er door het ministerie vaker worden gerapporteerd bij updates over EU-onderhandelingen. Die worden meestal standaard besproken bij een commissiedebat voorafgaand aan een ministerraad in Luxemburg of Brussel. Hoe het ‘standaard’ gaat en hoe het beter kan, is volgende week ook voer voor een apart debat van de woordvoerders Europese Zaken met minister Veldkamp (NSC, Buitenlandse Zaken). In het zogeheten debat over EU-informatievoorziening gaat het woensdag van 17-19 u in de Tweede Kamer over de manier waarop het kabinet ál onze volksvertegenwoordigers daarover informeert. Vier jaar geleden bleek dat veel stukken later komen dan is toegezegd. Woensdag is de vraag of het nu beter gaat? Met de kabinetsinzet voor kritieke medicijnen dus niet. En wie houdt die cijfers eigenlijk bij: de Kamer zelf, of ook het ministerie?
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk. Niet alleen voor de eigen stukkenstroom naar het parlement, maar voor de hele EU-informatievoorziening. Marieke Koekkoek van Volt is EU-rapporteur informatievoorziening en zal woensdag het eerste woord doen namens de Kamer. Ook op de agenda staat een rapport van haar fractiegenoot Laurens Dassen over het thema ‘EU implementatie’.
Bovenop zitten
Daarin wordt aanbevolen meer aandacht te besteden aan de uitvoering van EU-wetgeving. Te vaak worden uitvoeringsorganisaties namelijk niet goed betrokken bij het maken van nieuwe EU-wetgeving. De manier waarop verschillende ministeries dat doen verschilt ook nog eens, concludeert rapporteur-Dassen. Hoe het ministerie van Buitenlandse Zaken dat recht zou moeten trekken, is niet eenvoudig, concludeerde de minister al. Maar hij wil er meer aan gaan doen, staat ook in de kabinetsreactie over het rapport ‘Grip door Begrip’, dat het kabinet vorige week vrijdag vaststelde. Het streven is ‘robuuste afstemming’ met de uitvoering, al in de schrijffase en bij consultaties van de Europese Commissie.
Zo’n informeel stuk (een ‘non-paper’) is bijvoorbeeld door Nederland aan de Commissie geschreven met zes andere EU-landen België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Zweden, allemaal landen met veel ervaring met georganiseerde criminaliteit in de haven. Toen David van Weel dineerde in Brussel met Eurocommissaris Brunner had hij dit stuk al aangekondigd omdat de Commissie nog zoekt naar invalshoeken. De Kamer kreeg het toegestuurd. Denemarken, dat het EU- voorzitterschap van Polen overneemt op 1 juli, overweegt een ministersconferentie over havens, de dag voor de informele Raad van Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van 22 juli. Daar bovenop zitten wordt lastig voor de Tweede Kamer – die is dan al met reces.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt regelmatig voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Ook de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 5,50 euro per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken. Aan de hand van haar columns wordt in het boek ‘Post uit Brussel – Nederlandse invloed op Europees beleid’ beschreven hoe Nederlanders (meer) invloed op Brussels beleid kunnen hebben, in elke fase van het besluitvormingsproces. Dit handboek voor beïnvloeding van Europees beleid, is hier te bestellen.
