De verdeling van commissievoorzitters tussen de partijen in de Tweede Kamer is een zaak van de secretarissen van de fracties. Zij maken een politieke verdeling. Hoog in de pikorde staat het voorzitterschap van de commissie Buitenlandse Zaken. Daarvoor werd Jesse Klaver onlangs op het internationale schild van de Tweede Kamer gehesen.

De commissie Europese Zaken wordt gevormd door de Europawoordvoerders van alle fracties, zoals Thom van Campen (VVD), Emiel van Dijk (PVV) en Jan Paternotte van D66. Elke drie weken hebben ze onderling overleg, de procedurevergadering. Formeel komen ze elke maand bij elkaar om de inzet voor de Europese ministerraad Algemene Zaken te bespreken met Minister Veldkamp, maar dat overleg is meestal schriftelijk. Wel zijn er de grote debatten voorafgaand aan de Europese Raad, binnenkort de eerste voor Premier Schoof. Daarvoor is er in de plenaire zaal een aantal uur gereserveerd.

Behandelverbod

De commissie Europese Zaken wordt sinds de laatste vergadering in goede banen geleid door Caroline van der Plas, die tot voorzitter is aangewezen. Dat voorzitterschap is geen routineklus. De commissie EUza staat immers, volgens de website, aan de lat om de andere commissies te wijzen op relevante Europese ontwikkelingen. Daarnaast is deze commissie aanspreekpunt voor andere parlementen en zijn er vaak bezoekers van bijvoorbeeld ambassades, die een goed gesprek willen.

De commissie Europese Zaken behandelt, in tegenstelling tot de meeste Kamercommissies, geen wetgeving. Daarentegen is er een aantal bijzondere activiteiten die de nieuwe voorzitter zich eigen zal moeten maken. Een aantal leden zijn samen speciaal rapporteur, bijvoorbeeld Isa Kahraman van NSC voor de rechtsstaat. 

Elk halfjaar ontvangen de EU-woordvoerders de parlementaire EU-vertegenwoordiger, die dan rapporteert wat het kantoor van de Tweede Kamer in Brussel aan werkbezoeken en monitoring heeft uitgevoerd en wat de plannen zijn. De EUZa-commissie is ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de parlementaire Europastrategie. Hoe kies je prioriteiten uit de lange lijst EU voorstellen bijvoorbeeld? En wat doe je als er post uit Brussel komt met nieuwe wetgeving op een onderwerp waar de Kamer een behandelvoorbehoud over heeft ingesteld? In het overleg van commissievoorzitters kan Van der Plas zich over dit soort vraagstukken gaan buigen.

Over de grens

In afwachting van de aangekondigde ‘Europawet’ met vaste informatieafspraken zal de commissie Europese Zaken regelmatig in overleg gaan met de coördinerend bewindspersoon van Buitenlandse Zaken over de stukkenstroom rond Europese dossiers. Niet alle ministeries leveren de afgesproken gegevens aan. Ook achter de schermen vindt daarover regelmatig gesprek plaats. Namens het parlement is de BBB-voorvrouw dan aanspreekpunt.

En dan zijn er de internationale ontmoetingen en conferenties. Van der Plas’ voorganger, Laura Bromet, kwam daar naar verluidt weinig. Dat is jammer, want dat vergadercircuit ga je in namens de hele Tweede Kamer, om te horen wat er zoal speelt in andere landen. Daar kun je plezier van hebben als je in Brussel zaken voor elkaar wilt krijgen. De vergadering van commissies Europese Zaken in november is door de woordvoerders afgezegd, vanwege een boycot van het Hongaarse voorzitterschap. Maar de commissievoorzitters komen elk halfjaar bijeen in het land dat voorzitter is. Dat is komend voorjaar een reis naar Warschau. Voor een Kamerlid met vliegangst een hele treinreis.