En dat doet Nederland al jaren. Zelfs met het oog op de veranderende geopolitieke situatie, onder meer vanwege de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis, laten zowel het kabinet als een meerderheid in de Tweede Kamer zich niet ompraten. Waarom wil Nederland niet dat Bulgarije en Roemenië zich bij het Schengengebied aansluiten?

Een in de Tweede Kamer aangenomen motie wijst erop dat er op dit moment nog onderzoeken lopen naar onder meer de rechtsstaat, corruptie en misdaad en de grensbewaking in de twee landen. Nederland moet de uitkomst daarvan afwachten, voordat het van standpunt verandert en met toetreding van de twee landen instemt. Tweede Kamerlid Jeroen van Wijngaarden (VVD) zei daarover dat Bulgarije en Roemenië op die gebieden nog onvoldoende vooruitgang hebben geboekt. En premier Rutte zei simpelweg: “Als ze klaar zijn, kunnen ze erbij.” 

Nog even niet, zegt Nederland. Maar wat vindt Brussel?

Het heeft dus allemaal te maken met de volgens Nederland aanhoudende corruptie en blijvende problemen met georganiseerde misdaad in Bulgarije en Roemenië. Nederland staat er in Brussel bekend om streng te zijn voor landen met rechtsstaatproblemen. En daarom nam de Tweede Kamer onlangs een motie aan waarin staat dat Nederland zich moet verzetten tegen de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot het Schengengebied, ofwel de Europese zone zonder grenscontroles. 

Maar in Brussel klinkt het dat de twee landen wel degelijk aan de criteria voldoen om toe treden tot het Schengengebied. Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66) betreurt het Nederlandse standpunt en wijst erop dat haar partij in de Tweede Kamer tegen de motie heeft gestemd. “U voldoet aan de noodzakelijke criteria. U moet begrijpen dat niet iedereen in Nederland tegen het toetreden van Bulgarije en Roemenië is”, zei ze tegen het Roemeense persbureau Agerpress. 

Niet onder de indruk

Tweede Kamerlid Tom van der Lee (GroenLinks) vindt het hoog tijd dat Nederland een politieke draai maakt gezien de veranderende geopolitieke situatie: “Is het nu niet een moment van Europese solidariteit? Moeten we die niet ook op dit terrein tonen?” Of Rutte boos werd aangekeken door zijn Bulgaarse en Roemeense collega’s bij de Europese top volgende week, weten we niet. 

In elk geval nemen de twee landen de Nederlandse blokkade met een korreltje zout. “Nederland staat nu alleen. Alle andere EU-landen staan achter Bulgarije; deze steun is belangrijk en zal leiden tot een echt resultaat”, zei de Bulgaarse president Rumen Radev. De Roemeense premier Nicolae Ciucă wuifde het Nederlandse standpunt weg: hij zei dat Roemenië al het nodige heeft gedaan om aan de technische eisen voor toetreding tot het Schengengebied te voldoen. Echter is Nederland door middel van het vetorecht – het recht om een besluit tegen te houden als de meerderheid voor het besluit heeft gestemd – wel in staat om toetreding van de twee landen tot het Schengengebied in zijn eentje tegen te houden.