Kamerleden die alle Europese documenten en instructies op thema kunnen nagaan. Een lobbyregister in de Tweede Kamer. Een kenniscentrum voor EU beleid voor alle ambtenaren.
Een droombeeld? Nee, praktijkvoorbeelden van het Duitse Europabeleid.
Een inspirerend rapport, geschreven in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, geeft een inkijkje in de organisatie van Duits Europabeleid. Zeer herkenbaar voor elke Nederlandse professional die worstelt met het organiseren van de Europese dimensie van het eigen werk binnen de organisatie.
Dat digitale portaal van de Duitse Ministeries, de Bundestag en de Bundesrat, past bij de Haagse thema’s ‘transparantie’ en ‘informatievoorziening’. In Den Haag circuleren heel veel losse EU stukken– voorstellen, reacties op voorstellen, standpunten, agenda’s van Raden. Hoe fijn zou het werken, ook voor overwerkte ambtenaren op de ministeries, als alle EU-voorstellen, reacties en Raadsagenda’s werden gesorteerd per thema en dossier?
Een algoritme
In 2013 probeerde de Tweede Kamer zo’n ‘EU-monitor’ te ontwikkelen. Het duurde jaren, en het project sneuvelde bij gebrek aan draagvlak. Want het maken en vullen van zo’n systeem kost tijd en geld. Daar komt de commercie om de hoek kijken. Steeds meer bedrijven abonneren zich zelf of via hun lobbyist op een commerciële ‘EU monitor’. Daarin worden alle online bronnen over Europese wetgevings- en beleid via algoritmes en stagiaires gevolgd. Denk aan digitalisering, het ETS, de bossenstrategie. Dat scheelt veel stukken zoeken en lezen.
Koffie blijft
Zo’n monitor graast websites af en verzamelt bestaande stukken. Die vervangen nooit de koffie bij de Exki aan de Schumanrotonde, met de Commissie-ambtenaar of onderhandelaar die graag van jouw expertise gebruik maakt. Maar er is meer tijd voor netwerken (of parlementaire controle), als je documenten krijgt aangeleverd met een nietje erdoor.
Ik moest eraan terugdenken toen ik het boek van Lise Witteman las: “Sluiproute Brussel’. Een leestip, die zeven smeuïge casestudies van Europese beïnvloeding, met een grote rol van wat consequent afkeurend de ‘bedrijvenlobby’ wordt genoemd. Hoe kán het dat bedrijven Brussel zo goed volgen en wat leren we daaruit? Een EU documentensysteem voor ambtenaren en hun controleurs zou een mooie stap zijn.
Mendeltje van Keulen is onder meer praktijkprofessor Europa bij de Haagse Hogeschool. Van 2011 tot 2017 was zij griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij leegt voor Brusselse Nieuwe regelmatig de brievenbus van de Tweede Kamer en legt Europese voorstellen bovenaan de stapel.
