Sinds de Russische invasie in Oekraïne krijgt het land van president Poetin en zijn getrouwen de ene na de andere sanctie opgelegd. Maar op de uitvoering van die sancties wordt op Europees niveau slecht toegezien, vindt D66-Europarlementariër Sophie in ’t Veld. Op haar initiatief zou het Europees Parlement hier woensdagmorgen over in debat gaan. Dat kwam er uiteindelijk nauwelijks van: “Ik zag er niemand op ingaan tijdens het debat”, zegt ze. “En dat is een breder probleem: we maken heel veel wetten in Europa, maar de handhaving is zwak”.
De Europese Commissie durft lidstaten die de aan Rusland opgelegde sancties niet of slecht uitvoeren, nauwelijks op de vingers te tikken, legt In ‘t Veld uit. En dat zou wel kunnen: half maart richtte de Europese Commissie de Taakgroep ‘Freeze and Seize’ op. In het Nederlands ‘Bevriezen en Beslagleggen’. Die zouden moeten toezien op de uitvoering, “maar daar zie ik eerlijk gezegd weinig van terug”, vertelt In ’t Veld.
Want problemen met de uitvoering van de sancties zijn er in Europa. Bijvoorbeeld in Duitsland waar de naleving niet op gang komt, of in Cyprus. De Cypriotische economie leunt zwaar op Russisch geld, dus de sancties tegen Rusland komen op het eiland in de Middellandse Zee extra hard aan. Juist op die uitvoering zou de Europese Commissie volgens In ’t Veld streng moeten toezien.
Nederlands onvermogen
En problemen zijn er ook in Nederland. In ’t Veld denkt niet dat onwil hier de boosdoener is, maar onvermogen om de sancties adequaat uit te voeren. Als weerwoord op de kritiek die de Nederlandse overheid daarop kreeg, werd maandag bekend dat oud-minister Stef Blok coördinator in de sanctie-uitvoer wordt. Daar was niet iedereen in Nederland blij mee. In ’t Veld hoopt dat het een stap in de goede richting is. “Alles dat ertoe bijdraagt dat de sancties daadwerkelijk worden opgelegd vind ik goed”, zegt ze.
“Maar het moet geen wassen neus zijn”, voegt In ’t Veld toe, die vreest dat de aanstelling van Blok van meer symbolische dan praktische waarde is. “Ik wens de heer Blok alle succes”.
Juridisch houdbaar
Sancties zijn volgens In ’t Veld op twee manieren uit te voeren: “Je kunt ze direct opleggen, dus zonder te toetsen of ze juridisch houdbaar zijn”, legt ze uit. “Dan kan een Russiche oligarch ervoor kiezen om de sancties aan te vechten”. Dat is de snelle oplossing, die direct effect heeft. Een minder snelle oplossing is de maatregelen eerst juridisch dichttimmeren, voor ze uitgevoerd worden. Daar pleit In ’t Veld niet voor: “Het is een vertragende factor. We zitten in een oorlog, dus de tijd om er langdurig over te overleggen hebben we gewoon niet”.
Daarnaast pleit In ’t Veld voor hardere sancties tegen Rusland. Harder dan het voorstel van de Europese Commissie om de import van Russische kolen te verbieden. Volgens haar is het zaak de Russen hard te treffen, voordat er eventuele onderhandelingen starten. “Je moet hoe dan ook onderhandelen met de vijand. Dan kunnen we er beter voor zorgen dat die in een zo zwak mogelijke positie zit. Anders gaat de oorlog echt nog jaren duren”.
