De Benelux-landen (België, Nederland en Luxemburg) hebben een verdrag gesloten met de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen). Dit verdrag houdt in dat iedereen die in één van de Benelux-landen of de Baltische staten een diploma in het hoger onderwijs heeft behaald, ervan verzekerd is dat dit ‘papiertje’ ook wordt erkend in de andere landen.

Einde aan bureaucratie

Eerst liep je als afgestudeerde aan tegen papierwerk en kosten aan om je diploma op hetzelfde niveau erkend te krijgen. Dat is voorbij. Ook hoef je je geen zorgen meer te maken of je hoger onderwijs diploma wordt erkend in het andere land. Dat maakt het veel makkelijker als je in één van de landen wilt werken of verder wilt studeren.

Het wederzijds erkennen gaat over het niveau van de diploma. Dus een diploma aan een Nederlandse universiteit staat gelijk aan een diploma aan een Litouwse universiteit. Op die manier wordt elk diploma in het hoger onderwijs, dat is hbo en universiteit, automatisch erkend. Bij heel veel andere landen is dat niet zo. Als je bijvoorbeeld gaat studeren of werken in Duitsland kan het zijn dat je master behaald aan een universiteit in Nederland niet wordt erkend. Je diploma kan ongeldig worden verklaard, of je moet een extra toelatingstest maken.

Tussen Nederland en Duitsland is geen automatische erkenning maar tussen Nederland en België wel. Sinds 2015 erkennen de Benelux-landen al automatisch bepaalde diploma’s van elkaar. Dat was een succes en een paar jaar later worden er nog meer diploma’s, zoals associate degrees en doctoraten, wederzijds erkend. Uit de samenwerking in de Benelux is het idee voor een zogeheten ‘erkenningsverdrag voor hoger onderwijsdiploma’s’ ontstaan. De Baltische staten hadden ook al een soortgelijk systeem. In 2019 zijn de Benelux en Baltische staten bij elkaar gekomen en hebben besloten om elkaars systemen samen te voegen. Nu de landen klaar zijn met alle voorbereidingen, gaat het verdrag tussen de zes landen officieel in werking. Daarmee lopen de landen binnen de Europese Unie ver voorop.

Bolognaproces

Binnen de Europa wordt al langer gewerkt om het hoger onderwijs dichter naar elkaar toe te trekken. Dat wordt ook wel het ‘Bolognaproces’ genoemd. In deze historische Italiaanse universiteitsstad ondertekenden eind vorige eeuw Europese ministers een verdrag voor het creëren van een Europese ruimte voor hoger onderwijs. Bij het verdrag zijn ook veel Europese landen buiten de Europese Unie aangesloten, zoals Albanië en IJsland en Zwitserland.

Hoewel er nog altijd verschillen zijn tussen opleidingen in Europa, heeft het Bolognaproces heeft wel vorderingen geboekt. Zo maakt elk land gebruik van bachelors, masters en doctoraten met hetzelfde aantal studiejaren. Maar voor wederzijdse erkenning van diploma’s tussen Europese landen moet er nog veel gebeuren. Iets wat het verdrag tussen de Benelux en Baltische staten wel heeft bereikt.

Oproep

De Benelux-landen en de Baltische staten roepen de andere Europese landen op om ook toe te treden tot dit verdrag, mits de opleidingen aan alle kwaliteitseisen voldoen. Daarmee wordt werken en studeren in de Europese Unie nog makkelijker. Iets waar de EU al langer naar streeft. Om het hierover te hebben vindt er een bijeenkomst met onderwijsministers uit alle lidstaten plaats in Brussel, op 13 mei.