Het nieuwe kabinet wil een voortrekkersrol spelen in een slagvaardige Europese Unie. “Europa brengt Nederland vrede, veiligheid en welvaart. Naast een economische gemeenschap is de EU een waardengemeenschap. De EU moet een speler zijn in plaats van een speelveld voor andere grootmachten,” zo staat te lezen in het vandaag gepresenteerde regeringsakkoord.
Belangrijkste punten over Nederland in Europa
• Nederland neemt een leidende rol om de EU slagvaardiger, economisch sterker, groener en veiliger te maken. Daarbij werkt Nederland intensief samen met gelijkgezinde landen en waar nodig vormen we kopgroepen om tot oplossingen te komen, bijvoorbeeld op de gebieden klimaat, migratie, veiligheid, handel en het tegengaan van belastingontwijking. We voeren EU- richtlijnen uit.
• Lidstaten die gedeelde waarden, afspraken of de democratische rechtsstaat schenden worden teruggefloten, o.a. via het rechtsstaatmechanisme.
• We zetten in op open strategische autonomie van de EU en stimuleren innovatiekracht en slimme industriepolitiek. Zo worden we leidend in digitalisering en nieuwe technologieën.
• Voor het EU buitenlandbeleid zetten we ons in om het vetorecht af te schaffen bij sancties, mensenrechtenschendingen en civiele missies. We onderzoeken vervolgens op welke onderdelen van het EU buitenlandbeleid dit nog meer wenselijk en haalbaar is voor meer slagvaardigheid.
• We onderzoeken de opties voor een Europese veiligheidsraad en doen concrete voorstellen.
• We zetten ons binnen de EU in voor intensievere samenwerking met en ondersteuning van landen op de Westelijke Balkan. We zijn strikt en fair bij toetreding.
Economisch
• We zetten in op digitale dienstenbelasting, vliegtaks, CO2-grensheffing en minimum tarief voor
winstbelasting om oneerlijke concurrentie tussen lidstaten te voorkomen. Deze worden in
principe nationaal geïncasseerd. Ook werken we samen tegen belastingontduiking.
• We zetten ons in voor een gezond en prudent macro-economisch beleid en benodigde
hervormingen door lidstaten, gericht op houdbare schulden, meer economische groei en opwaartse convergentie. We benaderen een modernisering van het Stabiliteit- en Groeipact (SGP) constructief, wanneer deze is gericht op de houdbaarheid van de schulden en opwaartse economische convergentie. Bij het bovenstaande stellen we effectieve handhaving als eis.
Democratie
• Om de democratische legitimiteit te vergroten, willen we dat het Europees Parlement een individuele Eurocommissaris kan doen aftreden. We onderzoeken hoe het systeem van de ‘spitzenkandidaat’ lijsten bij Europese verkiezingen kan worden verbeterd. We staan open voor verdragswijzigingen n.a.v. de conferentie over de toekomst van Europa als dit in het Nederlands en Europees belang is.
• We spannen ons in om besluitvorming in de EU transparanter te maken voor burgers en nationale parlementen. Daarbij willen wij resultaten en toegevoegde waarde van EU-beleid zichtbaarder maken. We verankeren dit in een Europawet.
Verder op buitenlands gebied
• Nederland bekijkt samen met een representatief aantal gelijkgestemde EU lidstaten de erkenning van genocides en onder welke voorwaarden gezamenlijk tot erkenning van genocides kan worden overgegaan. Uitspraken van internationale gerechts- of strafhoven, wetenschappelijk onderzoek en/of vaststellingen door de VN-Veiligheidsraad zijn hierbij zwaarwegend.
• In het Midden-Oosten Vredesproces blijft Nederland zich inzetten voor de tweestaten oplossing en het verbeteren van de relaties en praktische samenwerking tussen Israëliërs en Palestijnen.
Defensie
• We investeren deze kabinetsperiode €10,7 miljard in onderhoud en intensivering van onze defensie uitgaven. Structureel trekken we €3 miljard uit.
• Een krachtige NAVO blijft de hoeksteen van onze collectieve verdediging. Wel zullen Europese landen vaker op eigen kracht conflicten moeten oplossen. We versterken onze krijgsmacht en verhogen de uitgaven fors richting de drie grondwettelijke taken en internationale
verplichtingen.
• Wij brengen de basis op orde. Hiervoor moderniseert Defensie het loongebouw en het
personeelsbeleid en werkt het achterstanden in materieel, ICT, voorraden en medische capaciteiten weg. We versterken de ‘combat (service) support’ en inzetvoorraden om de inzetbaarheid te vergroten. Defensie stoot overbodig vastgoed af en moderniseert en verduurzaamt benodigd vastgoed met oog voor regionale impact.
• We investeren in modern materieel (inclusief digitalisering, innovatie en benodigde nieuwe capaciteiten) en hanteren daarbij een langjarig perspectief.
• We verdiepen de samenwerking met omringende Europese landen. Om onze kerntaken goed uit te kunnen blijven voeren zetten we een langjarig traject in van intensieve samenwerking en versterking van onze specialismen. Dat vergroot de kwaliteit, kwantiteit en doelmatigheid van onze krijgsmacht. Zo zetten we in op gezamenlijk inkopen, vergroten we de interoperabiliteit en zetten we verdere stappen met de Duitse landmacht door eenheden samen te voegen. Ook in onderhoud werken we samen met omringende landen.
• Op EU-niveau versterken we de samenwerking in de vorm van gemeenschappelijke missies.
• Binnen de NAVO concentreert Nederland zich meer op de bescherming van de eigen regio.
• We versterken onze specialismen in ‘cyber’ en inlichtingen. Dit gebeurt in nauw overleg met
onze belangrijkste partners.
