Een nieuw jaar begint altijd met een lijstje goede voornemens. Zweden maakte ook zo’n lijstje, maar dan met de prioriteiten van hun voorzitterschap van de Raad van de EU. De Raad is het orgaan waarin de regeringen van de lidstaten een zitje hebben. De voorzitter van de Raad bepaalt de agenda en dus ook welke Europese dossiers prioriteit krijgen. Brusselse Nieuwe zet voor jou op een rijtje wat de Zweden van plan zijn.

Oekraïne

Van landbouw tot defensie: de gevolgen van de oorlog in Oekraïne zijn overal voelbaar. Het zal dan ook niet verbazen dat Oekraïne bovenaan het to-dolijstje van de Zweedse voorzitters staat. Daarbij namen de Zweden zich al voor op zoek te gaan naar nieuwe sancties en meer steun voor Oekraïne. Ook zal er verder gekeken worden of Oekraïne mag toetreden tot de EU. De hoop om zelf over hun Europese toekomst te mogen beslissen, is voor vele Oekraïners een belangrijke beweegreden om nu de wapens op te nemen. 

Mede door deze oorlog willen de Zweden ook het Strategisch Kompas verder uitwerken. Dat is een nieuw breed beleidsinstrument dat defensie moet regelen op Europees niveau. Tot voor kort was dit een absoluut taboe. 

De onderhandelingen over de Europese treinverbindingen zullen hier van grote symbolische waarde bij zijn. Na de Russische invasie schrapte Brussel de plannen om de Russische sporen beter met de EU te verbinden. In plaats daarvan is het nu de bedoeling om ook Oekraïne en Moldavië in het Europese netwerk van treinverbindingen op te nemen.

Migratie

De rechtse Zweedse regering is van plan om fel in te zetten op het migratiedossier. Voor landen als Nederland, België en Oostenrijk, die met een asielcrisis te maken hebben, is dat goed nieuws. Zij schreeuwen al jaren om een betere aanpak van migratie op Europees niveau. Tevergeefs. Deze landen ergeren zich aan het feit dat veel lidstaten die aan de Europese grens liggen, de Dublinakkoorden niet handhaven. Volgens deze akkoorden moet een asielzoeker geregistreerd worden in het eerste EU-land dat hij bereikt.

In 2020 deed de Europese Commissie met het migratiepact al een voorstel om asielzoekers eerlijker te verdelen tussen lidstaten. Een finaal akkoord over dit voorstel is echter nog altijd niet bereikt. Wellicht willen de Zweden de onderhandelingen een versnelling hoger schakelen.

Groene toekomst

In hun voorzittersprogramma benadrukken de Zweden dat als de Europese industrie snel vergroent, ons dat een belangrijk concurrentievoordeel kan opleveren. Daarom staat bovenaan op de Zweedse agenda: een herziening van de Europese regels omtrent de hoeveelheid energie die een lidstaat uit hernieuwbare bronnen moet halen. Ook staat er een voorstel van de Commissie op de planning voor Europese regels die lidstaten dwingen energiezuinig te worden. 

Met het Europees Parlement zullen de Zweden in discussie gaan over een Europese regel die bepaalt hoe energiezuinig gebouwen moeten zijn. De Commissie kwam eerder met het voorstel om tegen 2027 te verplichten dat alle gebouwen minstens energielabel F hebben. Onderling besloten de lidstaten dat de verplichting enkel voor commerciële gebouwen moest gelden. Wellicht zal het Europees Parlement proberen om het uiteindelijke compromis toch iets ambitieuzer te maken.