Een nieuw wetsvoorstel moet oneerlijke staatssteun van buiten de EU in de toekomst voorkomen. Een akkoord tussen het Europarlement en de Europese Raad geeft de Europese Commissie de mogelijkheid om overnames of overheidsopdracht te blokkeren als een bedrijf oneerlijke staatssteun van buiten de EU heeft ontvangen. Catharina Rinzema, Europarlementariër namens de VVD, is blij met het wetsvoorstel: “We willen voorkomen dat onze bedrijven straks niet meer aan de slag kunnen op onze eigen markt.”
Rinzema is namens de Europese liberalen (Renew Europe) medeonderhandelaar geweest in het wetsvoorstel. Volgens haar is het van belang om met passende regelgeving te komen nu er steeds meer buiten-Europese (staats)bedrijven actief zijn op de Europese markt. Want voor Europese bedrijven zijn er duidelijke staatssteunregels – die mogen niet overtreden worden, omdat het anders oneerlijke concurrentie tot gevolg kan hebben – maar voor bedrijven van buiten Europa zijn die er niet. Een bedrijf uit China mag nu dus op de Europese markt opereren als het niet voldoet aan de Europese staatssteunregels.
Kroatische brug
En dat kan tot problemen leiden. Rinzema: “Een probleem dat steeds groter wordt is de aanwezigheid van Chinese staatsbedrijven op onze markt. Een bekend voorbeeld is de bouw van een brug in Kroatië, waar een Chinees staatsbedrijf verreweg het goedkoopste bod had gedaan.” Dat ging om een brug van het vaste land van Kroatië naar het schiereiland Peljesac. Een Chinees bedrijf kreeg de opdracht.
In het wetsvoorstel wordt naar staatsbedrijven en niet-staatsbedrijven gekeken. De VVD heeft zich er hard voor gemaakt dat die eerste categorie ook wordt meegenomen. Overtreedt een bedrijf de nieuwe regelgeving, dan moet het bedrijf in kwestie zich bij de Europese Commissie melden voordat het meedoet aan een nieuwe aanbesteding, bijvoorbeeld een nieuw bouwproject. De Europese Commissie kan in dat geval actie ondernemen, als er sprake blijkt van een overtreding van de staatssteunregels.
Overnames
Het wetsvoorstel behelst ook nieuwe regels voor overnames uit het buitenland. Neemt een bedrijf van buiten de EU een bedrijf van binnen de EU over en is de omzet van het overgenomen bedrijf meer dan 500 miljoen euro, dan moet de Europese Commissie worden ingelicht. Dit kan met een speciale procedure ook voor bedrijven onder de drempelwaarde, waaronder voor startups. Heeft het bedrijf in kwestie staatssteun ontvangen, dan moet dat worden aangegeven. Hetzelfde geldt voor fuserende bedrijven: in dat geval als een van de fuserende bedrijven een omzet van meer dan 500 miljoen euro heeft.
De Europese Commissie kan dan een onderzoek starten als er een vermoeden bestaat van oneerlijke concurrentie. Als er dan inderdaad blijkt dat de markt verstoord is vanwege een buitenlandse subsidie, dan kan in het ergste geval de overname teruggedraaid worden. Rinzema: “We willen ook voorkomen dat een Nederlands bedrijf, dat de nieuwste technologieën ontwikkelt, wordt overgenomen vanwege oneerlijke staatssteun uit het buitenland.”
Rinzema is dus blij met het nieuwe wetsvoorstel, dat volgens haar de interne markt eerlijker maakt. “De Commissie kan harde maatregelen opleggen met dit instrument – zoals de terugbetaling van de buitenlandse subsidies en het blokkeren van aanbestedingsprocedures of overnames – iets waar de VVD stevig op heeft ingezet. Kortom, de EU kan nu eindelijk voor zichzelf opkomen.’
