Volgens een groot internationaal onderzoek van tientallen journalisten schond de Nederlandse oud-Eurocommissaris Neelie Kroes de lobbyregels van de Europese Commissie. Het nieuws slaat in als een bom bij de huidige generatie Nederlandse politici in Brussel.
Uit de publicaties in onder meer het Financieele Dagblad en Trouw komt naar voren dat Kroes in 2015 en 2016 lobbyde voor de Amerikaanse taxidienst Uber. Zij was toen net afgetreden als Eurocommissaris en zat nog in de wettelijk voorgeschreven afkoelingsperiode van 18 maanden. In die periode is het oud-Eurocommissarissen niet toegestaan te lobbyen.
Uber Files
Volgens het onderzoek van het International Consortium of Investigative Journalists had ze toen ze al maanden voor het bedrijf bezig was om toestemming gevraagd om formeel voor Uber te gaan werken. Die toestemming werd haar geweigerd. Zelfs toenmalig Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker bemoeide zich er persoonlijk mee en verbood het haar om bij Uber in dienst te treden.
Volgens de journalisten die zich baseren op interne documenten die ze de titel Uber Files hebben gegeven, negeerde ze het negatieve oordeel van haar oud-werkgever en bleef ze heimelijk aan het werk voor Uber. In mei 2016, toen de afkoelingsperiode voorbij was, ging ze toch formeel in dienst bij het Amerikaanse bedrijf. Tegen een vorstelijk salaris van 200 000 euro per jaar.
‘Kroes bewerkte Rutte, Kamp en Schulz’
In die periode zocht ze contact met Nederlandse ministers als Mark Rutte, Melanie Schultz en Henk Kamp. Alle drie VVD-partijgenoten van Kroes. Inzet van de lobby was een wetswijziging die het mogelijk moest maken dat Uber-taxichauffeurs zonder vergunning voor de Amerikanen ritten zouden kunnen verzorgen.
Ook zou Kroes geprobeerd hebben om onderzoeken van de Inspectie Leefomgeving en Transport en het Openbaar Ministerie naar het Amerikaanse bedrijf te beïnvloeden. Daarover zou ze met de drie ministers, maar ook met de secretaris-generaal van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de burgemeester van Amsterdam hebben gebeld. Het Europees hoofdkantoor staat in Amsterdam en was in 2015 herhaaldelijk doelwit van invallen door de inspectie en het Openbaar Ministerie.
Kroes stelt in een reactie dat haar werk voor Uber in Nederland viel onder haar baan voor de StartupDelta. Een overheidsinitiatief om nieuw ondernemerschap in Nederland aan te jagen. Oud-minister van Economische Zaken Henk Kamp was voor dat project verantwoordelijk en spreekt de uitleg van Kroes in het Financieele Dagblad tegen. Volgens hem viel het Amerikaanse miljardenbedrijf Uber niet binnen de doelgroep van de StartupDelta.
‘Schandalig als dit waar is’
In het Europees Parlement komt het nieuws zondagavond hard aan. Sophie in ’t Veld (D66) zegt over de onthullingen: ”Schandalig, als dit waar is”. Het toont volgens haar aan dat de Europese lobbyregels niet goed werken.
Ze voegt eraan toe dat het merkwaardig is dat Nederlandse ministers contact met haar hadden over Uber terwijl ze aangesteld was voor de StartopDelta. Rutte, Kamp en Schulz hadden zich moeten realiseren dat zij de regels overtrad door te lobbyen voor de Amerikanen.
De PvdA’er Paul Tang gaat een formele klacht indienen bij de huidige voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Hij wil dat de Europese Commissie haar een sanctie oplegt. Als dat gebeurt, dan zou Kroes haar Europese pensioen kunnen verliezen.
