Het aantal vluchtelingen dat de EU bereikt, is in de eerste drie maanden van 2023 toegenomen met 26 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. De grootste toename is te zien in het Middellandse Zeegebied rond Italië. De vluchtelingenstroom is daar verdriedubbeld.
Middellandse zee
In totaal zijn in het eerste kwartaal 54.000 illegale grensovergangen geregistreerd. Bijna de helft daarvan vond plaats in maart. Toen gingen 22.500 vluchtelingen illegaal de Europese grens over.
Volgens de Europese kust- en grenswacht Frontex heeft het te maken met het beter wordende weer en de politieke situatie in landen als Tunesië en Libië. Door een gebrek aan handhaving zien mensensmokkelaars de kans rijp om vluchtelingen per boot naar Europa te brengen.
De grootste toename is te zien op de route van Noord-Afrika naar Italië. Grensovergangen via Wit-Rusland zijn met 28 procent afgenomen en ook via de Balkanroute komen minder vluchtelingen de EU binnen. Toch blijft de Balkanroute de op één na grootste instroomlocatie.
Asielstroom
De toegenomen instroom betekent weinig goeds voor Nederland. Het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) dat verantwoordelijk is voor de huisvesting van asielzoekers loopt al jaren tegen problemen aan. Er zijn te weinig locaties beschikbaar en provincies en gemeenten aarzelen om meer ruimte beschikbaar te stellen. Bij aankomst in centrum Ter Apel sliepen vorig jaar een aantal asielzoekers buiten.
Turkijedeal
In Europa wordt gepraat over een Turkijedeal 2.0, maar dan met Noord-Afrikaanse landen. Onder leiding van Frans Timmermans werd in 2016 een deal gesloten met Turkije. Via dat land kwamen destijds veel vluchtelingen uit het door oorlog verscheurde Syrië. In ruil voor geld zou Turkije vluchtelingen die naar Griekenland wilde vluchten tegenhouden en teruggestuurde vluchtelingen terugnemen. In de praktijk gebruikte de Turkse president Erdogan de vluchtelingenstroom echter als chantagemiddel. Wanneer hij niet van de EU kreeg wat hij wilde, dreigde hij vluchtelingen te laten gaan door Europa.
EU-leiders willen met Noord-Afrikaanse landen praten over een soortgelijke deal om de vluchtelingenstroom tegen te gaan.
