Er zijn serieuze bedreigingen voor de rechtsstaat en de mensenrechten in Griekenland. Dat is de conclusie van een delegatie Europarlementariërs die naar Athene reisden om zich te buigen over zaken als persvrijheid, migratie, mensenrechten en het gebruik van spionagesoftware. Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66) leidde de groep.

Monitoren

De democratie, de rechtsstaat en de grondrechten staan in een aantal EU-lidstaten onder toezicht van een ‘monitor’-groep met Europarlementariërs. Die werd opgericht nadat in Malta en Slowakije journalisten omgebracht werden. Griekenland is één van de landen onder toezicht. In dat kader vond ook het bezoek van de Europarlementariërs plaats.

“Democratische controle, essentieel voor een robuuste democratie, staat onder druk. Toezicht door instanties en de pers is uitgehold. En de rechtspraak is langzaam en vruchteloos”, zegt In ‘t Veld. De Griekse regering wordt door de delegatie op de vingers getikt.

Obstakels

Ze grijpen terug naar de in 2021 vermoorde Griekse journalist Giorgos Karaivaz. Twee jaar later is er volgens de delegatie nog geen vooruitgang geboekt in het onderzoek naar de daders. “Er is niet alleen geen recht gedaan aan zijn familie, maar ook toont het aan dat de veiligheid van journalisten geen hoge prioriteit heeft voor de regering.”

Ook worden journalisten volgens In ‘t Veld fysiek en verbaal bedreigd en wordt hun privacy geschonden door het gebruik van spionagesoftware. Daarnaast is de kleine groep oligarchen die een groot deel van de media bezitten: een gevaar voor de persvrijheid.

Ook instanties als de ombudsman en gegevensbeschermingsautoriteiten die toezicht moeten houden krijgen commentaar. Ze zijn volgens de delegatie constant ondergefinancierd en onderbezet.

Brussel

De delegatie gaat weer terug naar Brussel, waar het in overleg gaat met andere Europarlementariërs. Met hen wordt besloten of er nog een debat komt over het bezoek, of dat er een oproep komt om de stand van zaken in Griekenland aan te kaarten, zegt In ‘t Veld.

Afgezegd

Niet iedereen vond het bezoek aan Athene gepast. De christendemocraten in het Europees Parlement besloten niet mee te gaan. Zij vonden dat het bezoek niet had moeten plaatsvinden zo kort voor de verkiezingen in Griekenland, en zo snel na het zware treinongeluk waarbij tientallen mensen overleden.

Ook de christendemocratische Griekse regering vond het bezoek ongepast. Alle afspraken met de premier, ministers, politievertegenwoordigers en het openbaar ministerie werden op het laatste moment afgezegd. Of de afzeggingen van tevoren met elkaar af zijn gesproken, daarover wil In ‘t Veld niet speculeren. “Dat moet je aan hen vragen”, zegt ze tegen een Griekse journalist.

Wil je op de hoogte blijven van hoe het gesteld is met de rechtsstaat en de mensenrechten in de landen van de Europese Unie? Abonneer je op onze tweewekelijkse nieuwsbrief