Nederland moet weer een industriepolitiek gaan voeren, net als andere Europese landen. Dat is de mening van de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV).

De grote vraag is volgens de Adviesraad of Nederland bij een volgende pandemie wel op tijd genoeg
mondmaskers en vaccins heeft. Of de auto-industrie niet helemaal stil valt vanwege haperende
toeleveringsketens voor halfgeleiders. En kan de Europese Unie minder afhankelijk van Russisch gas worden, bijvoorbeeld dankzij waterstof?

Wat is slim?

Met die vraag werd de AIV door het kabinet op pad gestuurd. In de Europese Unie wordt steeds vaker over industriebeleid gesproken. Eerst vanwege de pandemie en de klimaatcrisis, maar nu nog meer door de oorlog in Oekraïne. En om de richting van de discussie niet aan Frankrijk en Duitsland over te laten, die van oudsher uitgesproken ideeën hebben over Europees en nationaal industriebeleid, wil Nederland een eigen visie ontwikkelen.

In het regeerakkoord staat al te lezen dat Nederland inzet op een slimme industriepolitiek, maar wat dan slim is werd uit de afspraken tussen de regeringspartijen niet helemaal duidelijk. De adviesraad is het met het idee eens en werkt dat verder uit.

“Europa en Nederland zijn strategisch kwetsbaar”, analyseert voorzitter Bert Koenders. “We moeten weerbaarder worden.” Maar dat kan niet zonder aanvullende (publieke) investeringen in nieuwe technologie zoals kunstmatige intelligentie en quantum computing (een soort super computer).” Ook moet er meer geld naar bescherming van de data (dataveiligheid) en heel actueel de energiezekerheid.

We missen de boot

Als het kabinet niks doet dan mist ons land de boot. Volgens Koenders moeten we waakzaam zijn. omdat Nederlandse bedrijven zoals ASML op dit moment een leidende rol spelen en ook de waterstof projecten zeer kansrijk zijn. “We moeten onze voorspring niet verspelen.”

Het is dan ook wijs om meer bij Duitsland en Frankrijk aan te sluiten, al is het maar om te voorkomen dat vooral de grote lidstaten profiteren van nieuwe regelingen. De AIV vindt ook dat binnen de Europese Commissie het nieuwe industriebeleid meer gewicht moet geven door de voorzitter verantwoordelijk te maken of een coördinerende commissaris te benoemen, zoals Frans Timmermans nu verantwoordelijk is voor alles wat met klimaat te maken heeft. “De industriepolitiek moet de prioriteit van het kabinet worden zowel in Nederland als in Europa.”

Lees het hele advies hier.