Minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, VVD) is in Luxemburg voor de Raad Buitenlandse Zaken en Handel. Op de agenda staan een gesprek over de Wereldhandelsorganisatie (WTO) – onder andere over voedselzekerheid, visserijsubsidies en een hervorming van de Wereldhandelsorganisatie – en over de handelsbetrekkingen met de Verenigde Staten en China.
De voedselzekerheid is door de oorlog in Oekraïne in het nauw gekomen en als het aan Nederland ligt doet de EU er alles aan om de Russische blokkades zoveel mogelijk te verhelpen. Want dat graan uit Oekraïne niet meer naar bijvoorbeeld de Arabische wereld geëxporteerd kan worden, zorgt daar voor grote tekorten.
Ook de visserijsubsidies zijn een belangrijk thema: als het aan Nederland ligt, worden er geen visserijsubsidies meer toegekend die bijdragen aan de overcapaciteit, overbevissing en illegale, ongerapporteerde visserij. Zo’n akkoord heeft een positieve invloed op het milieu, omdat de visstand en de biodiversiteit in zee worden beschermd.
Hervormingen WTO
Daarnaast hoopt Nederland een slag te slaan in de WTO-hervormingen. De Wereldhandelsorganisatie heeft naast het bevorderen van goed geregelde en eerlijke handel ook een rechtsprekende functie, met name voor de beslechting van handelsconflicten. Dat rechtsprekende orgaan is sinds december 2019 niet meer in functie, omdat er niet genoeg rechters zijn benoemd.
Om een nieuwe rechter te benoemen moeten alle 164 leden (landen) van de WTO met de benoeming instemmen, maar de voormalige Amerikaanse president Donald Trump lag dwars. Hij stemde tegen omdat het rechtsorgaan van de WTO zich schuldig zou maken aan ‘gerechtelijk activisme’. Ook onder de huidige Amerikaanse president Joe Biden is dit probleem tot op heden nog niet verholpen. Een oplossing moet er nu snel komen, vindt de EU.
Tot slot staan de handelsbetrekkingen met de VS en met China op de rol. Europa wil vooral de dialoog met de Verenigde Staten intensiveren, zoals recentelijk is gebeurd met het gezamenlijk instellen van sancties tegen Rusland. De handelsbetrekkingen met China zijn een lastiger verhaal: de EU maakt zich grote zorgen over de mensenrechtenschendingen en het gebruik van dwangarbeid. Voor Nederland is het van belang dat de Europese Unie gezamenlijk optreedt bij geschillen met China.