De Europese Commissie wil er met dit wetsvoorstel voor zorgen dat Europese bedrijven en internationale bedrijven die op de Europese markt opereren verplicht worden oog te hebben voor de mensenrechten, voor het milieu en voor het klimaat. “Mijn ideaal is dat elk bedrijf in de wereld op dat vlak beter zijn best gaat doen en zich aan de regels houdt,” zei Rafaela. 

Aan het hoofd van de onderhandelingen op dit Europese wetsvoorstel staat Europarlementariër Lara Wolters (PvdA). Zij is namens de commissie Juridische Zaken (JURI) hoofdonderhandelaar op het dossier. Daarnaast hebben ook zeven andere commissies, waaronder die voor werkgelegenheid en sociale zaken, een onderhandelaar aangesteld. Rafaela Samira vertelde ons over haar rol en visie als onderhandelaar namens die commissie.

“Neem je verantwoordelijkheid“

De Europese Commissie wil met het wetsvoorstel de mensenrechten, opgenomen in internationale overeenkomsten, beter beschermen. Allereerst moeten bedrijven zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden. Dat is nu vaak niet het geval: “Denk aan minderjarige meisjes die onder dwang in textielfabrieken in Bangladesh werken,” gaf Rafaela als voorbeeld. Ook wil de Europese Commissie strenger toezien op de toepassing van de Europese milieurichtlijnen om bijvoorbeeld vervuiling en het verlies van biodiversiteit tegen te gaan.

Deze nieuwe regels moeten ook nageleefd worden. Daarom wil de Europese Commissie dat bedrijven die de internationale overeenkomsten of milieurichtlijnen niet naleven, boetes kunnen worden opgelegd. Ook moet het voor slachtoffers gemakkelijker worden gerechtelijke stappen te ondernemen.

Weerstand 

In het Europees Parlement zal nog flink onderhandeld moeten worden, zei Rafaela: “Het spel om het wetsvoorstel te beïnvloeden wordt nu al gespeeld. De rechts-conservatieven in het Europees Parlement zijn nu al bezig om het voorstel naar hun hand te zetten en de autonomie van bedrijven groot te houden. Ook voor de sociaal-democratische rapporteurs in het Europees Parlement zal het een behoorlijke uitdaging worden om het democratische gedachtegoed te laten doorklinken in het wetsvoorstel.” Andere commissies van het Europees Parlement, die ook betrokken zijn bij het wetsvoorstel, hebben namelijk ook rapporteurs aangesteld.

Grote bedrijven, zoals onder meer H&M en Nike, zullen het wetgevingsproces in Brussel voorlopig ook niet met rust laten, vreest Rafaela. “Een van de redenen waarom het zo lang geduurd heeft voordat dit wetsvoorstel er kwam, is de grote weerstand vanuit het bedrijfsleven. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat er totaal geen lobby vanuit de grote internationale ondernemingen is geweest om dit voorstel te beïnvloeden. Die lobby is er wel degelijk.”