Verlaag de beschermingsstatus van de wolf niet! Dat was de boodschap van de Partij voor de Dieren (PvdD) bij een demonstratie in Straatsburg. Samen met andere Europese partijen van de Linkse fractie verzamelden zij zich voor het gebouw van de mensenrechtenorganisatie de Raad van Europa. Op 3 december gaan de leden van de Raad van Europa namelijk praten over een voorstel om de wolf een minder beschermde status te geven. De initiatiefnemer van dat voorstel? De EU zelf, met steun van Nederland.

Verdrag van Bern

De wolf heeft al een ‘streng beschermde’ status sinds de jaren ‘70, omdat het dier toen bijna was uitgestorven. Dat wil zeggen dat een wolf niet met opzet gedood of gevangen mag worden, en dat we niet aan hun broedplaatsen mogen komen. Deze status is vastgelegd in het Verdrag van Bern, een internationaal verdrag voor het behoud van wilde dieren en planten, een initiatief van de Raad van Europa.

Maar nu wordt er gesproken over het verlagen van de status naar simpelweg ‘beschermd’, waardoor het dier in bepaalde omstandigheden wel afgeschoten of verjaagd mag worden. Dat is onterecht, volgens de Partij voor de Dieren. Andere partijen, waaronder de SGP en BBB, zijn het daar niet mee eens.

Roodkapje en de grote boze wolf

Niko Koffeman is lid van de PvdD in de Eerste Kamer. “Angst voor de wolf begint al vroeger, met verhalen als Roodkapje en de wolf”, merkt hij op. De politiek versterkt die emotie alleen maar door de wolf als gevaarlijk af te schilderen. “Het gevoel van angst wordt nu door de politiek gebruikt om te proberen de beschermingsstatus van de wolf te verlagen”, legt Ingrid Visseren-Hamakers (PvdD) uit, Koffemans collega. 

Maar daardoor ontstaat een vals beeld: “De wolf wordt gezien als gevaarlijk, maar hij is juist in gevaar”, vindt Visseren-Hamakers. In Nederland draait het debat rondom de wolf voornamelijk om de schapen die door wolven doodgebeten worden. “Maar 97 procent van de schapen die worden aangevallen door wolven staan niet achter wolfwerende hekken”, legt ze uit. En eigenaren van dieren die buiten gehouden worden, zijn wettelijk verplicht om ze te beschermen tegen roofdieren. “Dus ja, dan kan de wolf er niks aan doen.”

Daarnaast zijn er fondsen om die wolfwerende hekken neer te zetten, merkt de Partij voor de Dieren op, bijvoorbeeld door middel van het LIFE-programma. En als een wolf een schaap doodbijt zijn er ook potjes beschikbaar voor schadevergoedingen. Veel schapenhouders weten nu vaak niet van het bestaan van die potjes af. Daarom zet de PvdD zich in om deze zichtbaarder te maken. 

Voorstanders

Bert-Jan Ruissen, SGP-afgevaardigde in het Europees Parlement, staat recht tegenover Ingrid Visseren-Hamakers. Hij probeert de huidige status al langer omlaag te krijgen, want de wolf heeft volgens hem helemaal geen recht meer op de hoogste bescherming. “Bedreigd is de wolf nu zeker niet meer, de wolf is juist zelf een bedreiging geworden”, zegt Ruissen. Het is een gevaar “voor schapen, pony’s, kalveren en grazers”, legt hij uit. Bovendien wil de SGP-fractie in de Tweede Kamer graag dat het afschieten van de wolf legaal wordt, en ook volgens Ruissen is het “de hoogste tijd om in te grijpen”.

Ook de BBB is een grote voorstander van een verlaagde beschermingsstatus. Ook zij zetten zich op nationaal en en Europees niveau al lang in om op dit vlak voor “wat meer gezond verstand” te zorgen. “De verlaging van de beschermingsstatus is een essentiële eerste stap in het beheren van probleemwolven die vee en inmiddels ook kinderen aanvallen”, aldus Europarlementariër Sander Smit (BBB).

‘Het mag helemaal niet!’

Experts uiten hun zorgen over de mogelijke vermindering van de bescherming van de wolf. Organisaties zoals de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) en Green Impact signaleren dat er niet genoeg wetenschappelijke basis is om de beschermingsstatus te verlagen. Daarom zou het voorstel van de EU illegaal zijn. Ook Partij voor de Dieren heeft nu een brief aan de leden van het Verdrag van Bern overhandigd. 

“De terugkomst van de wolf is goed nieuws”, schrijven ze. “Waar de wolf opduikt, bloeit de natuur op.” De wolf draagt bijvoorbeeld bij aan de biodiversiteit en het het herstel van natuurlijk evenwicht van ecosystemen. En als je de wolf een plek in het ecosysteem gunt, houd je besmettelijke dierziekten zoals de varkenspest ook onder controle, geeft de Partij voor de Dieren aan. De wolf is een toproofdier, en zal altijd op de zieke en zwakke dieren jagen, leggen ze uit.

De jagers

De Eerste Kamerleden van de PvdD vrezen dat een meerderheid van de politieke partijen niet zal luisteren naar de wetenschappelijke geluiden. “Het is puur politiek”, geeft Visseren-Hamakers aan. Volgens haar hebben de jagers een grip op politieke partijen die de verlaging van de beschermingsstatus door willen voeren. “Boerenpartijen en jagers hebben nauwe relaties”, illustreert ze. “In Nederland is de jagerslobby heel sterk, ze zitten zelfs in de politiek”. Ook in Europa zijn dit soort lobbyisten erg actief volgens de PvdD. 

Op dinsdag 3 december zullen de leden van het Verdrag van Bern samenkomen om dit voorstel te behandelen. Er is een tweederdemeerderheid nodig om de aanpassing erdoorheen te krijgen.