Auteur: Yves Lacroix

Dertig jaar geleden bereikten Europese leiders op dezelfde plek als waar Knot zijn oproep deed overeenstemming over de Europese Monetaire Unie. Met een gemeenschappelijke munt zou de Europese markt afgemaakt worden en zouden lidstaten dichter naar elkaar groeien.

Knot herinnert zich die tijd nog goed. Hij was zelf ook in Maastricht. Niet voor de belangrijke vergaderingen van staatshoofden, maar voor een masterclass georganiseerd door de universiteit. “Natuurlijk ben ik niet binnen geweest, maar het was desondanks indrukwekkend om zo dichtbij te zijn”.

Economische eenwording

Net zo goed herinnert hij zich de val van de Berlijnse muur die volgens hem leidde tot de opkomst van de economische en monetaire unie. De unificatie van Duitsland zou volgens Knot feitelijk de toon gaan zetten voor de economische integratie van het continent. Inmiddels noemt Knot de euro al twintig jaar de basis van de Europese markt.

Toch zijn er dingen misgegaan. Zo zag hij dat het bruto binnenlands product van Oost- en West-Europese landen dichterbij elkaar kwamen, terwijl dat tussen Noord- en Zuid-Europa niet houdbaar bleek. Opnieuw de blauwdruk erbij pakken is de oplossing, vindt hij.

Een sterkere bankenunie

Een sterkere bankenunie noemt Knot als mogelijke oplossing. De kracht van Europa ligt namelijk in haar aantallen. Samen vang je financiële klappen beter op dan alleen, vindt Knot.

“Zoals jullie je kunnen herinneren was de weg uit de eurocrisis van 2010 het samen helpen van individuele landen en banken”, zegt Knot tegen het publiek. Hij verwijst naar de instituties die opgezet zijn om de monetaire unie sterker te maken. Er is toezicht, er zijn fondsen voor falende banken en er is het Europese Stabiliteitsmechanisme wanneer landen in de problemen raken.

Dat gezegd hebbende waarschuwt hij voor een stilstand van de ontwikkelingen. “We moeten vooruit. En dat betekent het delen van de risico’s.” Hij maakt een vergelijking met de Verenigde Staten. Daar worden zowel publieke als private risico’s veel meer samen gedragen.

Een taak voor de politiek

Hij zou graag een gezamenlijke depositoverzekering zien. Een instrument dat klanten van banken beschermt wanneer de bank zou falen. Het risico dat crisissen de grens over gaan zou daarmee verminderd worden. Daarnaast zou ook de kapitaalmarkt versterkt moeten worden. Het delen van private risico’s zou de economische en monetaire unie veerkrachtiger maken.

“Ik ben boven alles een optimist”, zegt Knot tegen het einde van zijn speech. “De afgelopen 30 jaar hebben we gezien wat de visie van toen heeft kunnen bereiken. Dertig jaar van succes en tegenslag waar we van kunnen leren.” Hij roept dan ook op om inderdaad lering te trekken uit het verleden en de monetaire unie tot het volgende niveau te tillen. Die taak ligt volgens hem echter niet bij de banken of de bezoekers van de conferentie maar bij de politiek.

Wil je meer weten? Abonneer je op onze nieuwsbrief Financiën en Economie