2023 moest het jaar worden van de geestelijke gezondheid van Europeanen, aldus het Europees Parlement vorig jaar. De rapporteur Maria Walsh van het Ierse CDA uit het Europees Parlement stelde dat de EU hier nou toch eens iets aan zou moeten doen. Dat was weer in reactie op een oproep van de burgers die meededen aan de conferentie over de toekomst van Europa. Uit de corona-jaren nemen we allemaal mee dat geestelijke gezondheid cruciaal kan zijn. Dat gaat van voorlichting over de symptomen van depressie tot zelfmoordpreventie en van het goede gesprek op de werkvloer tot het verband tussen geestelijke en fysieke kwalen.
De oproep om wetten te maken viel in de smaak van de wettenschrijvers in de Wetstraat: Op 8 juni publiceerde de Europese Commissie een voorstel over het belang van en de verschillende dimensies van geestelijke gezondheid. Het is geen wet, want de EU heeft geen bevoegdheid om geestelijke gezondheid aan te pakken. Dat moeten nationale, regionale, lokale overheden doen en vooral: artsen, werkgevers en vriendengroepen. In de ‘mededeling’ stelt Eurocommissaris Kyriakides uit Cyprus 20 initiatieven voor en stelt 1,3 miljard ter beschikking, naast het delen van praktijkkennis en wetenschappelijke inzichten. Een paar jaar geleden is begonnen met het delen van kennis op dit gebied in een zogeheten ‘joint action’, met EU-subsidie. Het Nederlandse Trimbos instituut doet mee in dat project.
Daar vinden we wat van
Het plan dat de Europese Commissie nu heeft uitgebracht, wat tussen de lidstaten en het Europees Parlement besproken gaat worden, was al in het werkprogramma 2022 aangekondigd. Dus daar was niemand door verrast. De Tweede Kamerleden hadden het eind vorig jaar prioriteit verklaard. Het Trimbos instituut en de GGZ volgden de Brusselse schrijffase actief; in januari dienden ze hun zienswijze in bij de Europese Commissie.
Ook de urologen en het Centrum voor primaire zorg, gevestigd in Nederland, benadrukten het verband tussen mentale gezondheid en incontinentie. Het UMC Utrecht schreef een brief, evenals nog drie andere Nederlandse organisaties, zo is te vinden op het consultatie-portal. Net als de Franse hulporganisatie voor ongedocumenteerden, de Deense werkgeversorganisatie en het Spaanse ministerie voor volksgezondheid en de stad Helsinki. Op het mooie portal van de Vlaamse overheid wordt het initiatief ingekaderd. Je vindt daar als Vlaming (en Nederlands-lezende) alle informatie over EU fondsen, wetgeving en de banen en stages in de EU-bubbel bij elkaar.
Mentale voorbereiding
Donderdag aanstaande bespreken de woordvoerders volksgezondheid het Europese voorstel over geestelijke gezondheid. Dat is geagendeerd op de ‘lijst nieuwe EU-voorstellen’ met alle post uit Brussel. Bij het agendapunt staat een behandelnotitie van de ambtelijke staf. Die stelt twee zaken voor: Eerst gaan de ministeries het voorstel lezen. Die zenden een ‘BNC-fiche’, na de zomer. Als dat binnen is, kan er apart een briefwisseling over plaatsvinden. Willen de woordvoerders dat? En willen ze misschien ook een briefing door de GGZ, een rondetafelgesprek met de urologen of in gesprek met de Europese Commissie? Alle Europees-actieve belanghebbenden krijgen sowieso nog een paar weken de kans om de ministeries en fracties af te lopen. Tenminste, als iedereen daar mentaal op is voorbereid!
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 1 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
