Voormalig staatssecretaris voor Financiën, Hans Vijlbrief (D66) had de gewoonte om woorden te onderstrepen als hij een tekst doorleest. Akkoord, zette hij op de beslisnota over de Nederlandse inzet op het nieuwe EU-voorstel “BTW in het digitale tijdperk”. Die ging vervolgens naar de Tweede Kamer.
BTW-inkomsten zijn belangrijk voor landen. Maar ook voor de EU, want een deel van de contributie van landen aan de EU zijn BTW gelden. Jammer genoeg is er veel sprake van fraude door bedrijven, zeker bij grensoverschrijdende transacties. De aanleiding voor een nieuwe Europese wet voor elektronische facturatie per 1 januari 2028.
De Europese Commissie publiceerde op 8 december een tekstvoorstel. Die tekst werd ontvangen op de ministeries. Samen maakten ze een beoordeling die dient als instructie voor de onderhandelaar in de raadswerkgroep. Dat oordeel is ‘positief met een kanttekening’. Want de duivel zit in de details.
Knooppunt
Veel van de voorgestelde maatregelen voor digitale rapportage en facturen worden de komende tijd nog nader uitgewerkt door de Commissie. Dus het volledig in kaart brengen van de administratieve en uitvoeringsgevolgen is zowel voor de Belastingdienst als het bedrijfsleven op korte termijn niet mogelijk. Ook de impact op personeel en automatisering komt pas later aan de orde. Dus de voorgestelde implementatiedatum van 2028 lijkt niet haalbaar. Zorgwekkend, want de eerste besprekingen zijn al begonnen.
Europa wil nog veel meer op digitaal gebied. Hoe houd je daar als professional zicht op? Daarvoor wordt er momenteel een handige website ontwikkeld, die Knooppunt Europa gaat heten. Een onafhankelijke stichting wordt daarvoor kwartiermaker.
De experts maken een interactieve tijdlijn waar je alle digitale EU-wetgeving straks op kan gaan volgen. Gemeenten, provincies en waterschappen kregen twee weken geleden al een voorproefje.
Daarmee zetten de decentrale overheden een stap die ook in de Rijksoverheid met interesse zal worden gevolgd. Door de motie-Koekkoek (in februari 2022 aangenomen door 145 Kamerleden) staan de ministeries immers ook al een jaar aan de lat. Het Rijk moet bedrijven en burgers overzicht gaan bieden van ‘alle Europese wetgeving en beleid, zoals EU-voorstellen, Nederlandse inzet, nationale reacties, Raadsagenda’s en Raadsverslagen van Raadswerkgroepen en het Coreper’. Die moeten, inderdaad, digitaal worden gesorteerd per thema en dossier, met inachtneming van kosten, toegevoegde waarde en uitvoerbaarheid.
Consultatie
Laat die uitvoerbaarheid nou net een uitdaging zijn bij de voorgestelde richtlijn digitale BTW-aangifte. Alle ondernemers worden in het eerste voorstel bijvoorbeeld verplicht tot rapportage op transactiebasis, met een deadline voor verzending van het rapport twee werkdagen (!) na de factuur. Nederland trapt op de rem, blijkt uit de eerste beoordeling van het kabinet van de Europese plannen (in jargon: het ‘fiche’). Er moet meer duidelijkheid komen over wat het gaat betekenen voor bedrijven en ondernemers. Daartoe zal het Nederlandse bedrijfsleven geraadpleegd worden, staat er. Dat is dus in aanvulling op de consultatie van de Commissie waaraan 13 Nederlandse burgers en bedrijven meededen.
Van januari tot mei 2022 mochten alle Europeanen reageren op het idee om ondernemers digitaal aangifte te laten doen met een nieuw systeem. Nein! Reageerden een aantal burgers. Zorg voor een 0% tarief voor groenten en fruit! schreef de Nederlandse voedselalliantie. Dertien inzendingen waren er in totaal uit Nederland.
Dit was nog voor de schrijffase, dus had misschien meer impact dan het meegeven van je zorg aan de 20 Kamerfracties? Maar toch, dat kan de komende week nog. “ Heb je als ondernemer of koepel een zorg die je wilt meegeven? “Hoe dan ook adviseren wij bedrijven en overheden om de vervolgbehandeling van deze voorstellen op EU-niveau nauwlettend in de gaten te houden’ schrijven de Nederlandse accountants Baker Tilly op hun website. Eén inbreng aan de fracties zal er dus in ieder geval zijn.
Klikken
Alle belanghebbenden kunnen nog tot halverwege de week na de voorjaarsvakantie post aan de Kamerfracties sturen. Of aan de commissie Digitale Zaken. Dan sluit de inbreng voor het zogenaamde ‘schriftelijke overleg’. Kamerleden die woordvoerder Digitale Zaken zijn, mogen vragen stellen aan de regering – ongetwijfeld na overleg met de collega-woordvoerders financiën. Zo kan bijvoorbeeld worden gevraagd of de Brusselse onderhandelaar namens Nederland al iets meer kan vertellen over het ’krachtenveld’ – jargon voor wat de andere 26 landen vinden.
Op dit moment is het kopje ‘krachtenveld’ in de brief aan de Kamer over deze nieuwe ontwerpwet tamelijk summier. ‘De lidstaten en het Europees Parlement (EP) staan naar verwachting over het algemeen, net als het kabinet, positief tegenover de uitgangspunten van de verschillende maatregelen in het voorstel’ schrijft het kabinet. Alle 26 andere landen? Alle 705 Europarlementariërs? Of is daar wat meer over te vertellen? En: ‘zowel de lidstaten als het EP hebben naar verwachting nog vragen bij de gevolgen voor de administratieve- en uitvoeringlasten voor het bedrijfsleven en de belastingautoriteiten’ vervolgt de tekst. Nederland staat dus niet alleen met de zorgen van het kabinet? Lukt het om een gekwalificeerde meerderheid te vinden voor de zorgen over bijvoorbeeld de implementatietermijn?
In afwachting van een handig openbaar, digitaal Knooppunt Europa gaan de antwoorden op die vragen de komende jaren nog het nodige geklik op de website van de Tweede Kamer vragen van uw columnist en het bezorgde bedrijfsleven.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 1 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
