Na zes maanden Hongarije als EU-voorzitter is het sinds 1 januari de beurt aan Polen. Het land, onder leiding van Donald Tusk, is de eerste helft van 2025 de voorzitter van de Europese Unie. In een tijd van geopolitieke spanningen en conflicten kiest Polen ervoor om zich vooral in te zetten voor de veiligheid. Op militair gebied, maar ook op het vlak van energie en buitenlandse inmenging.
Europese veiligheid
Echt nieuw klinken de plannen van Polen niet. Polen wil meer inzetten op het vergroten van de defensiecapaciteit van EU-landen bijvoorbeeld. Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen zei na haar verkiezing iets soortgelijks en ook Eurocommissaris voor Defensie Andrius Kubilius nam dezelfde woorden in de mond.
Europa staat volgens Polen op een kruispunt. De veiligheid van zijn burgers en instellingen moet gewaarborgd worden. De voortdurende Russische agressie tegen Oekraïne en de daaruit voortvloeiende instabiliteit in de regio laten volgens de nieuwe voorzitter zien hoe belangrijk defensie geworden is.
De uitgaven voor defensie moeten omhoog en de EU moet volgens Polen beter samenwerken met de NAVO. Dat betekent niet alleen meer wapens en munitie kopen, maar ook de Europese defensie-industrie een zetje in de rug geven. Ook geeft Polen aandacht aan infrastructuurprojecten zoals East Shield, een Pools plan om de grens met Wit-Rusland te versterken en de Baltic Defence Line, waarmee Estland, Letland en Litouwen hun grenzen met Rusland verstreken.
Daarnaast wil Polen de samenwerking met NAVO-partners en gelijkgestemde landen buiten de EU versterken, zoals de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Korea. Deze samenwerking is belangrijk om stabiliteit te waarborgen en de defensieve paraatheid van Europa te verbeteren.
Democratische weerbaarheid en cyberveiligheid
Een ander speerpunt van Polen is de versterking van de democratische veerkracht van de EU. Polarisatie en radicalisering bedreigen volgens het voorzitterschap de EU. Dit willen de Polen aanpakken door het tegengaan van desinformatie en buitenlandse manipulatie. De Polen zijn nog niet vergeten hoe tijdens de verkiezingen in Roemenië Russische groepen via TikTok ervoor zorgden dat een pro-Russische kandidaat veel aandacht kreeg.
Op het gebied van digitale veiligheid wil Polen dat de EU beter voorbereid is op crises die voortvloeien uit inmenging door derde landen in informatienetwerken. Het ontwikkelen van veilige, moderne digitale diensten en het bestrijden van desinformatie over klimaatverandering staan ook hoog op de agenda. Polen onderstreept dat een goed functionerende digitale infrastructuur niet alleen een kwestie van innovatie is, maar ook van veiligheid en stabiliteit binnen de EU.
Focus op landbouw en voedselzekerheid
Naast veiligheid en democratische waarden, zal het Poolse voorzitterschap ook prioriteit geven aan de landbouwsector. Polen benadrukt dat voedselzekerheid een fundamentele pijler is van een stabiel Europa. Het land wil ervoor zorgen dat boeren een sterkere positie krijgen in de voedselketen en dat hun inkomsten stabiel blijven, ondanks externe economische en ecologische druk.
De beste ‘tool’ om boeren te beschermen? Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Die grote pot met geld moet boeren ondersteunen en hen aanmoedigen om duurzame en milieuvriendelijke maatregelen te nemen.
Verder wil Polen vooruitlopen op de gevolgen die een toekomstige EU-uitbreiding kan hebben voor de landbouwsector. Nieuwe lidstaten brengen uitdagingen met zich mee, maar ook kansen voor verdere samenwerking en ontwikkeling in de landbouwsector. Denk aan Oekraïne. Een land met een grote landbouwsector, dat ook aanspraak zal maken op een flinke smak geld uit het Gemeenschappelijk Landbouwfonds (GLB).
Wat betekent het Europese beleid ten aanzien van de oorlog in Oekraïne voor Nederland? En welke rol spelen we in NAVO-verband, met de nieuwe president in het Witte Huis en de nieuwe secretaris-generaal Rutte in het Brusselse hoofdkwartier van deze organisatie? Iedere twee weken krijg je een update van onze redacteur Yves Lacroix. Abonneer je hier.
