Voor je begint moet je weten dat de Europese Commissie de wetten voorstelt, van deze Europese instelling vind je geen stemlijsten. De Europese lidstaten stemmen in de Europese Raad wel over de voorstellen van de Commissie, maar deze stemmingen zijn niet altijd openbaar. Hoe de leden van het Europees Parlement stemmen kun je wél vinden.

Als voorbeeld nemen we de regels voor duurzaam ondernemen. Het zijn Europese regels die bedoeld zijn om bedrijven hun verantwoordelijkheid op het gebied van mensenrechten en het milieu serieus te laten nemen. We gaan eens bekijken wat de Nederlandse Europarlementariërs stemden.

Let op voor je begint! Er zijn meerdere momenten waarop Europarlementariërs stemmen. Deze uitleg begint met de stemmingen die alle Europarlementariërs doen in het Europees Parlement, bij de plenaire stemming. Er zijn ook nog stemmingen in gespecialiseerde vak-commissies, daarover lees je meer aan het einde van dit artikel.

Stap 1 van de plenaire stemming: wanneer?

Allereerst zul je uit moeten vinden wanneer een stemming precies was. Er zijn meerdere manieren om hier achter te komen. De snelste is Legislative Observatory, “oeil“. Hier vul je de naam van het voorstel in. Je kan hier alleen de Engelse naam van het voorstel intypen. In dit voorbeeld vullen we dus “due diligence” in. Gevonden! We weten dat we het goede voorstel hebben gevonden omdat de Nederlandse Europarlementariër Lara Wolters als rapporteur bij het voorstel staat.

Vervolgens klik je op het voorstel dat verschijnt. Dan krijg je een pagina met informatie over het wetsvoorstel. Aan de linkerkant kun je nu klikken op “key events”. Als je daar op klikt zie je “Results of vote in Parliament” daar staat de datum waarop er gestemd is: 1 juni 2023. Zoals je merkt staan hier ook de data van andere belangrijke stemmomenten genoteerd.

Optie B

Een andere manier om te vinden wanneer een stemming heeft plaatsgevonden is door naar het onderwerp van de stemming te zoeken op de site met de plenaire agenda van het Europees Parlement. Dit is iets omslachtiger omdat je hier verschillende data ziet verschijnen, maar niet meteen ziet op welke datum gestemd is. Je moet dan doorklikken op de links om te zien of het die datum om een stemming ging. Als je dan op 1 juni 2023 klikt zul je zien dat “due diligence” in de lijst van met Votes tussen 11:00 en 13:00 staat (zie onderstaande afbeeldingen). Nu je hier toch bent, kijk meteen ook bij welke vak-commissie (committee) de wet hoort, dat heb je nodig bij stap 2. In dit geval is het de commissie juridische zaken (ofwel Legal Affairs).

Een voordeel aan deze route via de agenda is dat je het rapport ook kunt vinden. Dit is de link achter de naam van de rapporteur (de oranje letters op het bovenstaande plaatje). In het rapport staat het voorstel van de Europese Commissie met de amendementen (aanpassingen) van het Europees Parlement. Ook vind je er de mening van verschillende vak-commissies, zoals die van werkgelegenheid of die van handel. Je kunt het beste zelf uitvinden welke route het beste voor jou werkt. 

Stap 2: zoek de stemming

We weten nu wanneer de stemming was. Voor de plenaire stemmingen in het Europees Parlement geldt dat de stemuitslagen met namen van politici beschikbaar zijn als er een “roll call vote” is aangevraagd door de politieke groepen, dit is niet altijd het geval.

Als de stemlijsten er wel zijn kun je ze vinden door hier te klikken. Nu moet je nog zoeken op de datum van de stemming. Zoals je ziet loopt deze lijst ongeveer tot een half jaar terug. Als je oudere stemmingen wil bekijken, scrol je naar beneden en daar zie je rechts onder een kalendertje staan.

In ons voorbeeld klikken we nu dus op 1 juni 2023. Dan kom je terecht bij een lijst met alle wat er die dag plenair in de vergadering is besproken. Om de stemmingen te zien scrol je naar beneden en daar staat “Results of roll-call votes”. Als je op de bovenste klikt krijg je de stemming gewoon op een internetpagina te zien. Je kan ook kiezen voor PDF en Excel. Vervolgens krijg je weer een hele lijst.

Het gemakkelijkste is om met control+F te zoeken op de naam van het wetsvoorstel. Dan zie je een hele lijst met stemmingen over de tekst die we zoeken over “due diligence”. Er staan ook een heleboel amendementen bij. Als je de stemming over gehele wettekst zoekt, ga je naar “Commission proposal”

Gevonden! Je ziet dat Michel Hoogeveen (JA21) tegen stemde en Jeroen Lenaers en Tom Berendsen van het CDA zich onthielden van stemming.

Hoe vind je de stemmingen in de parlementaire commissies?

In de vak-commissies gebeurt het inhoudelijke werk van het Parlement. Zij bereiden het standpunt van het Europees Parlement voor. Tijdens hun maandelijkse vergaderingen onderhandelen de Europarlementariërs over wetgevingsvoorstellen, stellen amendementen voor en stemmen over deze amendementen.

De beleidsterreinen waarover wordt vergaderd in het Europees Parlement zijn verdeeld tussen twintig vaste commissies en drie subcommissies, het overzicht van alle commissies vind je hier. Europarlementariërs zijn verdeeld over de commissies, ze zitten niet in alle commissies. Het kan dus zijn dat de Europarlementariër die jij wil volgen niet in een bepaalde commissie zit.

Stap 1 van de commissie stemming: wanneer?
De snelste is Legislative Observatory, “oeil“. Dit is hetzelfde als stap 1 voor de plenaire stemming. In het veld vul je de naam van het voorstel in. Je kan ook hier alleen de Engelse naam van het voorstel intypen. In dit voorbeeld vullen we dus “due diligence” in. Gevonden!

Vervolgens klik je op het voorstel dat verschijnt. Dan krijg je een pagina met informatie over het wetsvoorstel. Aan de linkerkant kun je nu klikken op “key events”. Als je daar op klikt zie je “Vote in committee, 1st reading” daar staat de datum waarop er gestemd is: 25 april 2023.

Nu je hier toch bent kijk meteen ook bij welk committee de wet hoort, dat heb je nodig als je de stemmingen in de comités wil bekijken bij stap 2. In dit geval is het Legal Affairs, zie je onder de woorden “Committee responsible”.

Stap 2: zoek de stemming
Ook voor parlementaire commissies geldt dat de stemuitslagen met namen van politici beschikbaar zijn als er een “roll call vote” is aangevraagd door de politieke groepen, dit is niet altijd het geval. Deze uitslagen zijn beschikbaar op de pagina van iedere parlementaire commissie. Op deze pagina klik je links boven bij “choose your committee” op de commissie die je zoekt. Als het goed is heb in stap 1 al gezien welke dat is.

In ons voorbeeld klikken we nu op “Legal Affairs”. Vervolgens klik je in de blauwe balk op “Meetings” en daarna op “votes”.

Hier krijgen we de stemlijst in beeld. Kijkend naar ons voorbeeld zoeken we naar 25 april 2023. Als je op de datum klikt kom je in een grote document met alle stemmingen van die dag. Je zoekt naar de wet die je wil bekijken en gaat naar “Final Vote”. Daar zien we wie voor het heeft gestemd bij de +. – is tegen en als er 0 staat dan heeft de persoon zich onthouden van de stemming. We zien dat alle Nederlanders voor het voorstel stemden! Dat ziet er zo uit, Europarlementariërs staan per politieke fractie op een rijtje:

Meer weten?
Wil je meer weten over de volgorde van de stemmingen. Meer over deze zes fases in het Europese besluitvormingsproces lees je hier. lees dan: https://brusselsenieuwe.nl/nieuw-zes-fases-in-de-europese-wettenfabriek/