Nederlandse topman Frontex Hans Leijtens: ‘Interne cultuur veranderen is moeilijk’

De baas van de Europese grens- en kustwacht Frontex, Hans Leijtens, stond Europarlementariërs te woord.

2 min. leestijd

De Europese grens- en kustwacht Frontex verkeert in moeilijk vaarwater. Frontex kreeg meermaals felle kritiek omdat het agentschap weg zou kijken van wanpraktijken van nationale kustwachten.

En dan verscheen vorig jaar ook nog een rapport van anti-fraudewaakhond OLAF over slechte behandeling en misleiding van vluchtelingen door Frontex aan de Europese grenzen. Volgens het rapport hadden Frontex-grenswachters gezorgd voor een angstcultuur onder de vluchtelingen en zijn ze medeplichtig aan het met geweld terugduwen van migranten, ofwel pushbacks.

De vorige directeur van Frontex, Fabrice Leggeri, nam ontslag naar aanleiding van het rapport. Het was vervolgens aan de Nederlander Hans Leijtens om de koers te wijzigen.

“Gesloten, defensief en nihilistisch”

We zijn bijna een jaar verder sinds Leijtens de eerste keer voor het Europees Parlement verscheen – toen als kandidaat-topman. Vandaag vertelt Leijtens dat het heel wat beter gaat met zijn agentschap.

Zo vertelt Leijtens dat Frontex nu eerder “een partner is dan een aanbieder”. Terwijl de lidstaten het agentschap voorheen zagen als een dienstenverlener, wil Leijtens nu samen met hen op zoek naar een duurzame aanpak van migratie.

Uiteindelijk ziet Leijtens dat veel van de problemen van Frontex te maken hebben met de bedrijfscultuur. “Ik en mijn team moeten het juiste voorbeeld geven. We moeten open zijn en niet de hele dag machtsspelletjes spelen.” Bij zijn aantreden zag Leijtens hoe “gesloten” de cultuur was, “defensief en een beetje nihilistisch”.

Die cultuur bestaat nog altijd, zegt Leijtens. Ze is moeilijk te doorbreken. Het gevaar is dat misstanden, zoals de pushbacks, daardoor niet worden gesignaleerd. Leijtens wil daarom sleutelen aan de interne hiërarchie zodat het makkelijker wordt voor werknemers om over misstanden te rapporteren, maar ook over wat er goed gaat.

Libië

GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik maakt van Leijtens’ aanwezigheid gebruik om hem te vragen in hoeverre Frontex informatie deelt met de Libische kustwacht over de positie van boten met migranten. Ze wil ook weten of Frontex samenwerkt met Libische milities die niet onder de officiële kustwacht vallen.

Leijtens antwoordt dat Frontex geen informatie deelt met Libië. Het agentschap deelt enkel informatie over de noodoproepen van migrantenboten die in de problemen komen en dus zo snel mogelijk hulp nodig hebben.

Hoe is het met de rechtsstaat & mensenrechten in landen van de Europese Unie en daarbuiten en wat zegt het Europese Hof? Abonneer je hier op onze tweewekelijkse nieuwsbrief Democratie & Rechtsorde.