Over minder dan een maand stromen de Europese landbouwsubsidies bij de Nederlandse boeren binnen op de bankrekening. Althans, daar leek het tot vanochtend op. POLITICO onthulde dat er wellicht nog wat onenigheid bestaat binnen de Europese Commissie. Eurocommissaris van Landbouw Janusz Wojciechowski vindt dat Nederland als zwaar geïndustrialiseerd land bevoorrecht wordt onder de Europese klimaatplannen (Green Deal) en het geld daarom niet verdient.

EU-landen die minder ontwikkeld zijn, worden volgens hem harder gestraft door de strenge regels van de Green Deal. Om de doelstellingen te behalen moeten zulke landen meer aanpassingen doen en meer geld uitgeven aan verduurzaming in de landbouw. In Nederland, waar de landbouw verder gemechaniseerd is, is dat in mindere mate het geval. Door de opmerkingen van Wojciechowski staat in Brussel de betaling van de fondsen aan Nederlandse boeren nu op losse schroeven.

Wankel besluit

De EU-lidstaten moeten plannen indienen om aanspraak te maken op Europese landbouwsubsidies. Het Nederlandse plan moet nog worden goedgekeurd. Na Bulgarije en Roemenië wacht Nederland als laatste land op groen licht van de Europese Commissie. Op de vraag of het goedkeuringsbesluit vanwege de opmerkingen van Eurocommissaris Wojciechowski nu wankelt, en de boeren misschien hun geld niet krijgen, gaf de Commissie vooralsnog geen antwoord.

Om de doelstellingen van de Europese Green Deal van Eurocommissaris van Klimaat Frans Timmermans te behalen, moet de Europese landbouw flink op de schop. Met de Europese Green Deal wil Timmermans de uitstoot van broeikasgassen per 2030 met 55 procent verlagen en per 2050 moet de EU klimaatneutraal zijn. Om dat voor elkaar te krijgen, moet de landbouw duurzamer worden en de uitstoot van broeikasgassen in de landbouw fors omlaag. 

Maar, klaagt Eurocommissaris Wojciechowski, “dezelfde eisen stellen aan alle lidstaten is niet eerlijk.” Dat noemt hij het “grootste probleem” van de groene agenda van de Europese Commissie. Volgens hem is de Nederlandse landbouw veel verder ontwikkeld en intensiever, omdat het meer machines gebruikt ter vervanging van menselijke arbeid. Landen zoals Polen en Bulgarije, waar dat allemaal minder het geval is, worden door de gelijke regels gestraft, stelt Wojciechowski. 

Waar is de postbode?

Wojciechowski zei eveneens dat de Nederlandse landbouw vijftig keer meer energie gebruikt dan de landbouw in Bulgarije, veel meer pesticiden per hectare gebruikt dan het EU-gemiddelde en vier keer meer CO2 per hectare uitstoot dan het EU-gemiddelde. De Eurocommissaris noemde het een “syndroom” waarbij “één familielid een gezondheidsprobleem heeft, maar er voor alle familieleden therapie en medicijnen worden besteld.”

Volgens twee EU-ambtenaren zou Wojciechowski een brief hebben geschreven aan de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en daarin zijn hart hebben gelucht over de bezwaren die hij tegen Nederlandse landbouwplannen heeft. Ook hier lijkt de Europese Commissie intern op zijn kop te staan, want volgens andere EU-ambtenaren zou Von der Leyen helemaal geen brief hebben ontvangen. Brusselse Nieuwe vroeg de Commissie om meer duidelijkheid, maar de Commissie heeft die vooralsnog niet gegeven.