Jeroen Lenaers (CDA) is gekozen tot voorzitter van de bijzondere commissie die zal onderzoeken waarvoor de zogenoemde spionagesoftware Pegasus precies gebruikt werd. Deze Israëlische software is volgens onthullingen van de organisaties Forbidden Stories, The Citizen Lab en Amnesty International gebruikt om met name journalisten, advocaten en mensenrechtenactivisten te bespioneren.

Het Europees Parlement wil het naadje van de kous weten. “We spreken over een ernstig schandaal”, legt Lenaers uit. “Bij elke boodschap die je verstuurt kijken er mensen, via de software, mee. Ze weten precies waar je bent, wat je doet, met wie je praat. Stel je voor dat je journalist bent in een land met een niet zo’n democratische regering, die weten dan echt alles van je.”

Volgens Lenaers is het belangrijk dat het parlement het komend jaar uitzoekt wat er aan de hand is. “We moeten heel veel onderzoeken, want het lijkt steeds groter te worden.” Gisteren werd bekend dat de Spaanse regering veel Catalaanse politici heeft afgeluisterd met hulp van deze software.

Puigdemont

Eén van de afgeluisterde politici is de oud premier van Catalonië, Puigdemont. Hij zat ook in de zaal tijdens de eerste bijeenkomst van de speciale onderzoekscommissie. “Je kan de rechtsstaat niet verdedigen als je de regels van de rechtsstaat schendt”, was zijn boodschap aan Lenaers en zijn commissie.

Niet alleen Lenaers heeft een belangrijke rol in het onderzoek. Hij organiseert de publieke hoorzittingen en werkbezoeken, terwijl Sophie in ‘t Veld het rapport schrijft. Dat rapport is belangrijk omdat op basis van dat rapport het hele parlement conclusies zal trekken en aanbevelingen zal doen.

Meteen aan de slag

De nieuwe commissie liet er geen gras over groeien, want meteen nadat de leden benoemd waren begonnen de eerste openbare gesprekken. Rigaud Sandrine van Forbidden Stories vertelde dat meer dan tachtig journalisten aan de onthulling hebben gewerkt. “Ze weten alles. Ze lezen wat je leest, zien wat je ziet. Ook gecodeerde berichten. Ze weten met welke bronnen wordt gesproken.”

Forbidden Stories kreeg 50.000 telefoonnummers in handen en kon zo reconstrueren wat het systeem allemaal wist. In Europa gebruiken Hongarije en Polen het systeem. Probleem is volgens de onderzoeker dat landen weigeren om inzicht te geven, omdat het als staatsgeheim wordt bestempeld.

Volgend jaar mei moet het onderzoek van het Europees Parlement klaar zijn.