Het nieuws kwam hard aan: een jaar geleden kreeg Bulgarije nog te horen dat het niet mocht toetreden tot de Schengenzone. Landen binnen dat gebied hanteren volledig open grenzen voor elkaar. Voor reizigers betekent dat nooit meer wachten bij de douane, maar ook voor bedrijven bespaart dit veel tijd en geld.

Op dit moment maken de lidstaten Bulgarije, Cyprus, Ierland en Roemenië geen deel uit van het Schengengebied. Dat terwijl niet-EU-landen als IJsland, Zwitserland en Noorwegen er wel deel van uitmaken.

Problemen met de rechtsstaat

De Europese Commissie, het Europese Parlement en bijna alle lidstaten hadden geen problemen met het Bulgaarse Schengenlidmaatschap, maar een Nederlands en Oostenrijks veto gooiden vorig jaar roet in het eten. Nederland stelde dat Bulgarije niet alle anticorruptie- en rechtsstaathervormingen had doorgevoerd.

Maar nu kunnen de Bulgaren dan toch de champagne bovenhalen: Nederland is om. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) laat in een brief aan de Tweede Kamer weten dat Bulgarije aan de gestelde voorwaarden voor Schengentoetreding voldoet.

De doorslaggevende factor was de uitkomst van een missie van de Europese Commissie die in november de stand van zaken ging opnemen. Nederlandse experts namen ook deel aan de missie. De controleurs onderzochten onder meer het Bulgaarse buitengrensbeheer, de politiesamenwerking, de samenwerking in strafzaken en de grens-IT-systemen.

Wel benadrukt Nederland dat de Commissie goed in de gaten moet houden of Bulgarije alle wetsvoorstellen voor hervormingen in de praktijk ook goed gaat toepassen.

Oostenrijk geïsoleerd

Dat Nederland overstag gaat, is ook goed nieuws voor Roemenië. Dat land mocht in theorie vorig jaar al toetreden tot het Schengengebied van Nederland. Maar omdat Roemenië en Bulgarije onderling open grenzen hebben, wilde Nederland dat Bulgarije eerst zijn zaken op orde had om ook voor de Roemenen het licht op groen te zetten.

Op dit moment blijft Oostenrijk het enige land dat zijn veto tegen het Bulgaarse Schengenlidmaatschap handhaaft. Maar volgens Nederland voeren de Oostenrijkers wel “goede bilaterale gesprekken” met Bulgarije. De Spaanse EU-voorzitters gaven al aan dat ze dit jaar nog een unaniem akkoord willen onderhandelen.