Sinds de Russische invasie in Oekraïne probeert de EU in rap tempo haar militaire vermogen te vergroten. En daar is geld voor nodig. Waar Nederland normaal gesproken het stoute kindje in de klas is als het gaat om het vullen van Europese potjes – dat doen de ministers liever niet te snel – stelt Ollongren zich in het geval van Europese defensiesamenwerking positief op.

Vredesopbouw

Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra zei het vorige maand al eens: er moet meer Europees geld komen voor vredesopbouw. Minister van Defensie Kajsa Ollongren schrijft nu dat ze daadwerkelijk met die inzet binnenkort met haar EU-collega’s aan tafel zal gaan zitten. Ollongren benadrukt dat een groot deel van de 5,7 miljard euro die in het potje zat, naar Oekraïne is gegaan. Met hoeveel miljoenen euro’s het budget van Nederland omhoog mag, vertelt de minister nog niet.

Nederland vindt het verhogen van dat budget niet alleen belangrijk met het oog op de situatie in Oekraïne. De zogenaamde Europese Vredesfaciliteit is algemeen bedoeld om het vermogen van de EU te vergroten om conflicten te voorkomen, vrede te stichten en de internationale veiligheid te versterken. Niet alleen binnen de EU of aan haar grenzen, maar ook in de rest van de wereld. De EU beschouwt conflicten in bijvoorbeeld Afrika ook als veiligheidsrisico’s.

Strategisch Kompas

Verder wil de EU dat de militaire krachten van het blok sneller en efficiënter inzetbaar worden. In 2025 moeten daarvoor de nodige plannen klaarliggen. Nederland wil daar graag aan bijdragen. Sterker nog, Nederland wil dat er haast wordt gemaakt met het Strategisch Kompas, waar zulke plannen uit voortkomen. In beginsel is het Strategisch Kompas een EU-strategie die richting moet geven aan het Europese veiligheids- en defensiebeleid voor de komende vijf tot tien jaar. 

Een opvallend onderdeel van het Strategisch Kompas is het optimaliseren van de militaire mobiliteit en dus het verbeteren van de vervoersinfrastructuur die daarvoor nodig is. Dat hoort bij de doelstelling van het Strategisch Kompas om het EU-crisismanagement – het voorkomen of beheersen van crises – te versterken. De Europese Commissie heeft daar een budget van maar liefst 1,6 miljard euro voor uitgetrokken.

In het Strategisch Kompas staan ook afspraken over het gezamenlijk inkopen van defensiematerieel. Nederland ziet het wel zitten omdat samen met de andere EU-lidstaten te doen, maar vindt het ook belangrijk dat Europa zelf meer defensiematerieel gaat produceren. Volgens Ollongren hebben bedrijven op dit moment te weinig mogelijkheden om daarin te investeren. De minister laat weten er bij haar EU-collega’s op aan te dringen daar iets aan te veranderen. De EU-vakministers voor Defensie zien elkaar op 15 november 2022 in Brussel.

Altijd op de hoogte blijven van Nederlandse en Europese ontwikkelingen op het gebied van defensie? Neem een abonnement op onze nieuwsbrief Veiligheid & Defensie.