Asiel en migratie: het is stilaan een etterende wond geworden die Brussel maar niet structureel kan genezen. Solidariteit tussen de lidstaten over de spreiding van asielzoekers is nog altijd ver te zoeken. Ook lapt de halve EU de laars aan de Dublinregels die stellen dat asielzoekers moet opgevangen worden in de eerste lidstaat die ze bereiken. Doordat de gemoederen in steeds meer lidstaten opnieuw hoog oplopen, zijn alle blikken op Brussel gericht om een zoveelste poging te doen het probleem aan te pakken.
Nieuwe opflakkering
Nu de covidcrisis achter de rug lijkt, trekken migranten weer massaal naar het Europese continent. Zo staken dit jaar vijftig procent meer migranten de Middellandse Zee over dan een jaar geleden. Met 228.000 illegale grensoverschrijdingen in de eerste negen maanden van 2022, is daarmee het hoogste aantal sinds 2016 bereikt.
In eigen land is de problematiek in Ter Apel daar een pijnlijk gevolg van. Net zoals België en Oostenrijk, waar de opvangcentra ook overspoeld worden, kijkt Nederland naar Brussel om de toestroom van migranten af te remmen. Ook in Frankrijk en Italië leek het even flink uit de hand te lopen. De Italiaanse regering weigerde om ngo-schepen die migranten op zee hadden gered, in Italië te laten aanmeren. Frankrijk zag zich hierdoor gedwongen om voor deze mensen zijn havens te openen. De Fransen waren woedend.
Om de gemoederen te bedaren, komen de Europese ministers vrijdag samen voor een spoedoverleg. Daar breken zij het hoofd over een nieuw voorstel van de Europese Commissie, dat de migratieproblematiek moet aanpakken.
Meer van hetzelfde
“Dit voorstel is een belangrijke stap om gevaarlijke reizen voor migranten te voorkomen, mensenhandelaars te bestrijden en een legale terugkeer naar het land van herkomst mogelijk te maken”, vertelt Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson.
Het nieuwe Commissievoorstel valt echter weinig creatief te noemen. Het voorstel roept vooral op om reeds bestaande strategieën en middelen te verbeteren. Allereerst stelt de Europese Commissie voor om meer geld te sturen naar buurlanden van de Europese Unie om daar de migratie af te remmen. Brussel kijkt op dit moment in het bijzonder naar Egypte, Libië, Niger en Tunesië. Met het Europees geld wordt van deze landen verwacht dat hun eigen autoriteiten mensenhandelaars opsporen en de Europese grens beter bewaken.
Daarnaast wil Brussel de uitbouw van het vrijwillige solidariteitssysteem aanscherpen. Via dat systeem kunnen lidstaten op vrijwillige basis tijdelijk asielzoekers overnemen van een andere lidstaat die door asielzoekers overspoeld wordt. Maar dat systeem loopt nog niet echt soepel: volgens Johansson hebben verscheidene EU-landen dit jaar al aangeboden om in totaal 8.000 mensen over te nemen, maar dat is in slechts 100 gevallen ook daadwerkelijk gebeurd. Als die vrijwillige solidariteit niet voor een betere verdeling van asielzoekers zorgt, is Johansson trouwens nog altijd bereid om de spreiding te verplichten. Dat vertelde ze eerder in het Belgische programma Ter Zake. Als een meerderheid van de lidstaten daarmee instemt, zou dat volgens haar mogelijk zijn.
