Dit was het liveblog voor vandaag. Een uitgebreid verhaal over de State of the Union van Von der Leyen is later op de dag terug te vinden op onze site.
Roos (JA21): Iedere zelfreflectie ontbreekt
11:50 uur
JA21’er Rob Roos ziet een Europese Unie in crisis. “Een crisis van energie”, begint hij. “Jarenlang hebben deze Commissie en het Parlement kernenergie gesaboteerd en onze eigen fossiele productie onmogelijk gemaakt. We moesten en zouden inzetten op onbetrouwbare zon en wind. Nu krijgen we een koude winter en krijgt Rusland de schuld, maar iedere zelfreflectie ontbreekt.”
Ook voor de koopkrachtcrisis heeft de Europese Unie geen oplossing, zegt hij. “Door het beleid van de Europese Centrale Bank bereikt de inflatie dubbele cijfers.”
In ‘t Veld (D66) miste een aantal thema’s
10:35 uur
D66’er Sophie in ’t Veld miste in de toespraak van Von der Leyen een aantal thema’s. Sommige problemen waarmee de Europese Commissie worstelt zijn volgens haar naar de achtergrond gedrukt. “Terwijl de Oekraïners vechten voor hun democratie, is die in een aantal Europese lidstaten aan het verzuipen”, zegt ze. “Hongarije, een land in het hart van de Europese Unie, is domweg geen functionerende democratie meer. In een aantal landen bespioneert de staat critici en de oppositie. Meer dan één lidstaat is een draaipunt voor crimineel geld. Op al die punten is de Europese Commissie behoorlijk nalatig geweest.”
In ’t Veld: “Nieuwe initiatieven zijn prima, maar handhaaf ook de bestaande wetten. Daaraan schort het behoorlijk. Of het nu gaat om asielbeleid, de strijd tegen corruptie of dieseluitstootnormen. Er moet iets op het spel staan, zeker wanneer iemand van de regering verantwoording komt afleggen aan de controlerende macht. Dat is helaas niet het geval in het Europees Parlement vandaag.”
Jongerius (PvdA): solidariteit is de sleutel
11:25 uur
Volgens PvdA’er Agnes Jongerius is solidariteit de sleutel in het oplossen van Europese problemen als de energiecrisis. Ze hoopte op de aankondiging voor een prijsplafond voor energieproducenten – die heeft Von der Leyen aangekondigd.
Een middel in de bestrijding van de koopkrachtcrisis, die volgens Jongerius grote gevolgen kan hebben: “Deze koopkrachtcrisis en onvrede bij steeds meer Europeanen is de perfecte voedingsbodem voor populistische en radicale partijen”, waarschuwt Jongerius. “Populisten kunnen met holle leuzen politieke munt slaan uit de crisis. Als Europa niet ingrijpt, maken we ruim baan voor anti-Europese sentimenten en ondergraven we onszelf.”
Om dat te voorkomen is volgens Jongerius solidariteit nodig: “Als we als Europa niet gezamenlijk optrekken, wint Poetin alsnog de oorlog”, besluit Jongerius. “Niet op het slagveld, maar door het ondermijnen van de Europese democratie. We moeten boven alles blijven vertrouwen op onze solidariteit. Europese solidariteit is de sleutel om deze crisis door te komen en er zelfs sterker uit te komen.”
Azmani (VVD): migratie controleren en beheersen
11:20 uur
VVD’er Malik Azmani reageert op de toespraak van Von der Leyen door het migratievraagstuk aan te snijden. Volgens hem is het cruciaal om migratie te beheersen en te controleren. “Als we dat niet doen, dan zullen er steeds meer problemen komen op het Europese schouwtoneel. Dat voorkomen is onze verantwoordelijkheid.”
ECR en Linkse fractie
11:10 uur
Raffaele Fitto van de conservatieve ECR-fractie roept op om het mandaat van de kiezer te respecteren. Niet alleen als de uitslag leuk en gunstig is, maar juist ook als dit niet het geval is.
De Linkse fractie, onder aanvoering van Manon Aubry vindt het jammer dat Von der Leyen het weinig over sociale zaken heeft gehad. “We moeten iets doen aan overwinsten”, zegt Aubry. “En dan bedoel ik niet alleen de overwinsten in de energiesector, maar alle overwinsten van bedrijven die hebben geprofiteerd van de oorlog.
Plafond gasprijs
10:50 uur
De rechtspopulistische en eurosceptische ID-fractie in het Europees Parlement is vooral bang dat de beloftes van Von der Leyen om burgers te helpen met de hoge energieprijzen, loze beloftes blijken. Dat zegt voorzitter Marco Zanni. “Het blijven tot nu toe vooral woorden. De maatregelen zijn verre van toereikend. Het plafond voor de gasprijs is eigenlijk het enige dat burgers kan helpen. Maar dat lijkt vooral retoriek vandaag: we hebben weinig hoop dat dit ooit concreet wordt.”
Hernieuwbare energie
10:40 uur
Ska Keller, voorzitter van de Groenen in het Europees Parlement, hamert hoofdzakelijk op de nodige energie-onafhankelijkheid van Europa. “Hernieuwbare bronnen, daar moeten we het in de toekomst mee doen”, zegt Keller. De Groenen zetten in op een nieuwe tijd van energieproductie in Europa, die zowel schoon als betaalbaar is. “De klimaatcrisis is waarschijnlijk de grootste opgave voor onze generatie.”
Gevaren extreemrechts
10:35 uur
Ook Stéphane Sejourné, voorzitter van de Renew-fractie, heeft het over de aftakeling van de Hongaarse rechtsstaat. Over Orbán zegt hij dat de Hongaarse premier zich al tien jaar schuldig maakt aan corruptie, en dat Hongaarse media Russische propaganda verspreidt. “Daar moeten we op reageren”, zegt Sejourné.
Daarnaast roept Renew op tot solidariteit op het gebied van energieverdeling. Ook moet Europa volgens Sejourné kritisch kijken naar eigen zwaktes. Er moet bijvoorbeeld meer voedselproductie op Europese bodem komen, om afhankelijkheid van buiten te verminderen.
10:25 uur
Garcia Perez, voorzitter van de Socialisten & Democraten-fractie in het Europees Parlement, wijst op de gevaren van extreemrechts in Europa. De staat van onze democratie op dit historische moment is zeer kwetsbaar”, zegt ze. “Net als onze economie. Sommige beelden waarvan we dachten dat ze verdwenen waren, verschijnen weer. Het Hongarije van Orbán bijvoorbeeld. We zijn nog op tijd, maar Europa wacht op ons.”
Europees defensieplan
10:20 uur
Manfred Weber, voorzitter van de christendemocratische EVP-fractie in het Europees Parlement mist plannen voor Europese defensiemaatregelen in de toespraak van Von der Leyen. “Er moet een Europees defensieplan komen”, zegt hij. “De EVP wil een ambitieuzer Europa op dat gebied.”
Reacties
10:15 uur
De speech van Von der Leyen is inmiddels afgelopen. Komende uren hier verslag van de reacties op de State of the Union, vanuit de plenaire zaal in Straatsburg en de Nederlandse fracties in het Europees Parlement.
Herstel scholen Oekraïne
10:05 uur
Er komt ook extra geld voor de heropbouw van scholen in Oekraïne. Tijdens Russiche aanvallen zijn er meer dan zeventig kapotgeschoten. Het extra Europese geld bedraagt zo’n 100 miljoen euro. “We zullen de kapotgeschoten scholen herstellen”, zegt Von der Leyen. “Want de toekomst van Oekraïne zijn de kinderen.”
Europese Politieke gemeenschap
10:00 uur
De Russische inval in Oekraïne betekent volgens Von der Leyen dat Europa haar buitenlandse politieke agenda moet heroverwegen: “Het is tijd om in de kracht van democratieën te investeren.” Een eerste stap is om de relatie met democratieën op het Europees continent uit te diepen. Von der Leyen: “De Westelijke Balkan, Oekraïne, Moldavië en Georgië moeten weten: jullie zijn onderdeel van onze familie, jullie toekomst is in onze Unie en onze Unie is niet compleet zonder jullie.”
Zeldzame metalen
10:00 uur
Von der Leyen zegt dat in 2030 onze vraag naar zeldzame metalen met vijf keer vermenigvuldigd is. Omdat Europa afhankelijk is van een aantal landen – en die afhankelijkheid nu juist iets is dat we niet willen – moeten er nieuwe partnerschappen worden gesloten. “In de gehele toeleveringsketen”, zegt Von der Leyen. Die partnerschappen zouden onder meer met Nieuw-Zeeland, Chili, Mexico, Australië en India zijn.
Er komt Europese wetgeving inzake zeldzame aardmetalen. Dat heeft in het verleden gewerkt, onder meer met de ‘Battery Alliance”, zegt Von der Leyen. Zo wordt binnenkort twee derde van de batterijen die we nodig hebben in Europa geproduceerd. En dat moet volgens de Europese Commissie ook met de zeldzame aardmetalen gebeuren: de grondstoffen moeten uit verschillende landen komen, de verwerking van de metalen moet grotendeels in Europa gebeuren. Nu is Europa te veel van China afhankelijk.
Waterstof
09:35 uur
De Europese Commissie zet in op grootschalige waterstofproductie. Dat moet met de nieuwe Europese ‘Hydrogen Bank’. Nieuws voor de Groningers, want die productie van waterstof kan deels in Groningen plaatsvinden. De Europese Commissie wil 3 miljard investeren in de waterstofproductie.
Energie
09:30 uur
Het duurt niet lang voordat Von der Leyen bij de energiemarkt aankomt. Het is een grote verdienste, zegt ze, dat de Europese afhankelijkheid van Russisch gas in een jaar van 40 procent naar 9 procent is gegaan. Maar er moet meer gebeuren: er komen maatregelen aan voor lidstaten om de elektriciteitsconsumptie omlaag te brengen.
Ook komt er een maximum op de winsten die elektriciteitsproducenten mogen maken. Daarnaast moet er gewerkt worden aan lagere gasprijzen, en moet er leveringszekerheid bewerkstelligd worden. Von der Leyen noemt een land als Noorwegen als betrouwbaar alternatief voor Russisch gas.
Ook moet de elektriciteitsmarkt totaal hervormd worden: de prijs van gas moet een minder grote invloed op de kosten van elektriciteit krijgen, zegt Von der Leyen.
Interne markt
09:20 uur
Von der Leyen gaat vandaag nog naar Kiev om met de Oekraïense president Zelensky te praten over intreding van Oekraïense in de Europese interne markt. Von der Leyen: “Onze interne markt is een van de grootste succesverhalen van Europa. Nu is het tijd om het dat ook voor onze Oekraïense vrienden te maken.”
Bezoek uit Oekraïne
09:15 uur
Onder de aanwezige toeschouwers is ook Olena Zelenska, echtgenote van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Von der Leyen begint haar Europese troonrede met de oorlog in Oekraïne en wendt zich tot Zelenska: “Vandaag willen we alle Oekraïners bedanken. We hebben de laatste dagen gezien dat de moed van de Oekraïners vruchten afwerpt.”
Voorbeschouwing
08:55 uur
Na de eerste editie van de State of the Union van de Europese Commissie in 2010, is de elfde editie van de ‘Europese troonrede’ vandaag aan voorzitter Ursula von der Leyen. Wie live wil meekijken kan dat via deze link doen.
Naar verwachting gaat het onder andere over de energieplannen van de Europese Commissie. NRC meldt dat kernpunten van het Europese energieplan onder meer zijn dat elektriciteitsproducenten een maximumopbrengst van 180 euro per kilowattuur krijgen, dat olie- en gasbedrijven een derde van hun winst aan een solidariteitsbijdrage moeten afdragen en dat Europese lidstaten op zogenaamde piekmomenten 5 procent minder elektriciteit moeten gaan gebruiken.
