Was er ook niet iets aan de hand met het klimaat?

15:45 uur. Over klimaat had minister van Financiën het maar kort. Veel meer dan een korte zakelijke mededeling dat het kabinet de komende tien jaar 35 miljard euro voor dat thema uitrekent, kon er niet vanaf. Blijkbaar is ze er zich van bewust dat veel Nederlanders momenteel andere kopzorgen hebben.

Kogel door de kerk: kabinet kondigt prijsplafond aan

15:40 uur. Minister Kaag van Financiën heeft het beruchte koffertje aan de Tweede Kamer overhandigd. Daarna vertelt ze over, jawel, het prijsplafond voor de energieprijzen. Vanaf 1 januari 2023 moet het ingaan. Wel zal het plafond slechts gelden tot een bepaalde hoeveelheid gas en elektriciteit. Komen huishoudens daarboven, dan geldt de normale marktprijs. Maar volgens het kabinet kan het een gemiddeld huishouden ruim 2280 euro schelen.

Het koffertje is gearriveerd

15:35 uur. Er ging het een en ander mis, maar met enige vertraging is minister van Financiën Sigrid Kaag dan toch aangekomen met de Miljoenennota in de Tweede Kamer. De hoofdboodschap van haar toespraak? De gevolgen van de Russische inval doen ook in Nederland pijn en daarom wil het kabinet haar uiterste best doen om de koopkrachtcrisis te verlichten. Dat moet onder meer met een stijging van het minimumloon van 10 procent en een verlichting op de lasten op arbeid. Het totale prijskaartje van de koopkrachtmaatregelen? 17 miljard euro. Daarnaast blijft Kaag wel realistisch: “Er zitten grenzen aan wat wij als kabinet kunnen doen. Verhoogde overheidsuitgaven voeden namelijk de inflatie. Ook gaat wat we nu uitgeven ten koste van wat we in de welvaart van de toekomstige generaties kunnen investeren.”

Politieke reacties, met terugkerend Europees thema

14:45 uur. De politieke reacties op de troonrede stromen binnen. Eén thema komt daarbij meerdere malen terug. De koning verwees er tijdens de troonrede ook nog naar: “Het kabinet werkt aan een prijsplafond voor energie.” En dat klinkt ook terug in reacties van de fractievoorzitters van de Nederlandse politieke partijen.

Onder meer Pieter Heerma (CDA) en Lilian Marijnissen (SP) reageren op de plannen die vanuit Brussel nu ook in Nederland hoog op de agenda staan. “Ik denk dat het heel goed is dat het kabinet, ondanks een groot steunpakket van 18 miljard dat al is aangekondigd voor koopkrachtmaatregelen, net als andere landen in Europa gaat kijken of er een prijsplafond kan komen,” zei Heerma bijvoorbeeld.

Vijf

14:10 uur. Dat is het aantal keren dat koning Willem-Alexander expliciet naar de Europese Unie verwees. Het is maar dat u het weet.

Afwachten geblazen

14:00 uur. De koning heeft gesproken. Voor het volgende bedrijf van deze Prinsjesdag is het afwachten tot 15:00 uur. Het is dan dat minister van Financiën Sigrid Kaag het koffertje met daarin de miljoenennota en de Rijksbegroting aan de Tweede Kamer aanbiedt. Brusselse Nieuwe staat alvast te popelen om in de harde cijfers te kunnen duiken.

Moeilijke tijden vragen om een toespraak vol moed

13:50 uur. De troonrede is afgelopen, de koning, koningin en prinses Amalia gaan terug naar Paleis Noordeinde. De actualiteit zat er goed in. Naast oorlog aan de rand van Europa, sprak de koning ook over de stijgende energieprijzen en de inflatie in het algemeen. Met daarin een belangrijke boodschap: het kabinet doet er alles aan om zo goed mogelijke oplossingen te vinden. In hoeverre het volk deze troonrede en het kabinet de komende tijd het vertrouwen zal blijven geven om dat waar te maken, is minder zeker.

Het kabinet heeft geluisterd naar de Europese Commissie

13:40 uur. Om aanspraak te maken op haar deel van het coronaherstelfonds moest Nederland zich voornemen om iets aan haar arbeidsmarkt te doen. Volgens de Europese Commissie was die te ver geliberaliseerd. Het kabinet neemt zich nu voor om de daad bij het woord te voegen. “Een vaste baan moet de norm worden”, aldus koning Willem-Alexander.

Meer Europa

13:35 uur. Het antwoord op de nieuwe wereldverhoudingen? Europese samenwerking. Met een verwijzing naar de troonrede van koningin Wilhelmina vlak na de Tweede Wereldoorlog hintte de koning daar al naar. Het antwoord in de donkere dagen die toen neerstreken over Europa, lag volgens haar bij de samenwerking met “andere volken”. Later spreekt de koning de oproep voor meer Europa explicieter uit: “De EU, de VN en de NAVO zijn de ankers voor ons buitenland en veiligheidsbeleid. De huidige geopolitieke verschuivingen vragen om een doelgerichte, democratische en zelfbewuste Europese Unie, die een grotere rol pakt op het wereldtoneel.”

Troonrede begint met schets nieuwe wereldverhoudingen

13:30 uur. Koning Willem-Alexander begint de Troonrede met het schetsen van de veranderende geopolitieke verhoudingen. Met name als gevolg van “de Russische agressie in Oekraïne” moet ook Nederland moet zijn houding aanpassen. Maar, zei de Koning, “Nederland staat daarin niet alleen. Landen om ons heen kunnen daarbij helpen.”

Boerenprotesten langs de kant

13:25 uur. Er is veel gejuich voor de Koning, Koningin en Prinses Amalia, maar tegelijkertijd zwaaien er omgekeerde Nederlandse vlaggen langs de weg waar het drietal met de koets overheen rijdt. De boerenprotesten hebben dus ook de traditionele koetsroute van Prinsjesdag bereikt.

Brussel kijkt mee

12:55 uur. Ook de Europese collega’s van de Nederlandse Kamerleden zitten klaar voor de troonrede. Zo liet Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik (CDA) al zien op Twitter dat ze haar mooiste outfit heeft aangetrokken om af te zakken naar de Koninklijk Schouwburg. Samen met haar mede-Europees Parlementslid Bert-Jan Ruissen (SGP) poseerde ze vervolgens voor de troon. Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks) gaat het hele gebeuren dan weer rustig via de televisie volgen, mét oranje gebak.

Het startschot is gegeven!

12:45 uur. Het is weer zover: het is Prinsjesdag vandaag! Op deze derde dinsdag van de maand wordt het nieuwe parlementaire jaar feestelijk ingezet. Momenteel stromen de Eerste en Tweede Kamerleden rustig binnen in de Koninklijke Schouwburg. En dat is een unicum: normaal vindt de troonrede plaats in de Ridderzaal op het Binnenhof. Door verbouwingen aan de Ridderzaal zal editie-2023 dus plaatsvinden in een theaterzaal.

Vanaf 13:20 uur weten we of die als decor zal dienen voor een Shakespeareaans heldenepos of eerder een Griekse tragedie: de koning zal dan in zijn troonrede bekend maken wat het kabinet in petto heeft voor het komende jaar. Brusselse Nieuwe zal het nauwgezet voor u volgen, mét een Europese bril. Want vanuit dat Europese perspectief is het op meerdere vlakken een unieke Prinsjesdag. Zo is het van de jaren negentig geleden dat we nog een oorlog in onze Europese achtertuin meemaakten. Of denk aan bijvoorbeeld de huidige energiecrisis waarvoor de gehele Europese Unie nu met de handen in het haar zit. Over hoe het kabinet naar deze grote Europese vraagstukken aankijkt, komen we hopelijk vanmiddag meer te weten.

Overigens tekenen vandaag ook enkele unieke gasten present. Nu dat prinses Amalia meerderjarig is, mag zij vandaag haar retorieke debuut maken. Daarnaast reisden ook meerdere protesterende boeren af naar Den Haag om voor de nodige sfeer en gezelligheid te zorgen.